Yandex tarihi: Dönüm noktaları
Yandex’in tarihi 20 yıl önce başladı. O dönemde şirketin kurucuları Arkadia adlı bir işletmede çalışırken Yandex’in ilk arama teknolojilerini geliştirdi. Bu dönemde bir grup önemli programcı Rus dili morfolojisine dayanan bir dizi arama programı geliştirdiler. Söz konusu programlar arasında The International Classifier of Patents (Uluslararası Patent Sınıflandırıcısı) ve Bible Search (İncil Arama) vardı. Bu ikincisi daha sonra Yandex’in arama motoru oldu.
“Yandex” İsmi (1993)
“Yandex” ismini şirketin baş kurucularından ikisi, Ilya Segalovich ve Arkady Volozh koydu. O sıralarda Ilya yeni teknolojinin temelini tanımlayacak farklı kelimeleri deniyordu. Sonunda Rusça birinci tekil şahıs zamiri “я” “Ya” kökünden "Yandex" ismini türettiler. Bu isim önceleri "Yet Another iNDEX" (bir dizin daha) ifadesinin kısaltması olarak kullanılıyordu. Günümüzde "yandex" ismi Rusça konuşulan ülkelerde web aramasıyla eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Milyonlarca kişi internette ve özel web hizmetlerinde istediği bilgiye erişmek için her gün Yandex'i kullanılıyor.
www.yandex.ru (1997)
Yandex.ru arama motoru resmi olarak 23 Eylül 1997’de kullanılmaya başladı. Bu tarihte arama sistemi Moskova Softool sergisinde ilk kez kamuya duyuruldu. Rus dili morfolojisine dayanan Yandex arama motorunun 1997 sürümü kelimeler arasındaki uzaklığı dikkate alıyor ve bir web belgesinin arama sorgusuyla alaka düzeyini belirlemek için karmaşık bir algoritma kullanıyordu. Yandex kullanıma girdikten 3 yıl sonra Rusya’daki en büyük arama sistemi oldu.
İçeriğe dayalı ilk şerit reklam (1998)
1998 yılında Yandex’te ilk içeriğe dayalı reklamlar gösterilmeye başladı. İçeriğe dayalı reklamlar kullanıcıların arama sorgularıyla eşleştiriliyordu. Bu tür reklamlar, reklamların doğrudan hedef kitleye gösterilmesini sağlıyordu. İçeriğe dayalı reklamlar il olarak Yandex'in kullanıcılarının sorularına yanıt verme görevinin bir parçası olarak kullanıldı. Ardından şirketin ana iş modeli olarak gelişti.
Bağımsız bir şirket olarak Yandex (2000)
Yandex, 2000 yılında bağımsız bir şirket olarak tüzel kişilik kazandı. İlk yatırımcılar Yandex’in önceli olan CompTek'in paşdaşlarıydı. Ayrıca, Ru-Net Vakfı şirket hisselerinin yüzde 35'i karşılığında 5 milyon dolar ödeyerek katılım sağladı. Yandex'in paydaşları arasında, şirketi CEO olarak yöneten Arkady Volozh’la birlikte baş yazılım geliştiricileriyle diğer yöneticiler vardı.
Direct (2001)
Yandex, 2011 yılında içeriğe bağlı reklamcılıkta kullanılmak üzere otomatik reklam gösterme sistemi Yandex.Direct'i lanse etti. Kullanıcılar Yandex.Direct’i kullanarak ve hiçbir aracıya gerek kalmadan reklamlarını Yandex hizmet sayfalarına doğrudan yerleştirebiliyordu. Yandex.Direct ilk işletme yılında 2500’den fazla reklamverenin reklamını gösterdi.
Rusya dışındaki ilk ofis (2005)
Yandex, 2005 yılında Ukrayna’da bir ofis açarak Rusya dışında gelişmeye başladı. Yeni ofis açılışından itibaren şirketin hizmetlerini Ukraynalı kullanıcılar için geliştirmeye ve bölgedeki müşterilere reklam fırsatları sunmaya yoğunlaştı. Yandex, Ukrayna şubesine ek olarak Kazakistan ve Beyaz Rusya’da da faaliyet göstermektedir.
Moskova dışındaki ilk yazılım geliştirme ofisi (2006)
Yandex 2006’da Moskova dışında yazılım geliştirme ofisleri açmaya başladı. Önce St. Petesburg'da bir yazılım geliştirme merkezi kuruldu. Bunu takiben Ukrayna, Simferopol'da ikinci bir merkez açıldı. 2009 yılında Silicon Valley’de (Silikon Vadisi) Yandex Labs (Yandex Laboratuarları) açıldı.
Veri Analizi Okulu (2008)
2008 yılında, Yandex yerli uzmanları veri analizi ve bilgi toplama alanında eğitmek üzere iki yıllık ücretsiz bir yüksek lisans programı olan Veri Analizi Okulu'nu açtı. Böylece, Yandex yeni teknolojiler geliştirmeyi teşvik eden, yeni yetenekler keşfetmeyi ve Yandex'in inovasyonda öncülüğünü korumasını sağlayan bilimsel bir ortam oluşturarak bu ortamı muhafıza etmek için katkıda bulunmaya başladı.
MatrixNet (2009)
Yandex’s yenilikçi yaklaşımı 2009 yılında şirket MatrixNet adlı yeni bir “kendi kendine öğrenen bilgisayar” metodunu uygulamaya başladığında tekrar kendini gösterdi. Bu çığır açıcı teknolojide binlerce arama faktörü ve kombinasyonu dikkate alınıyor. Bu sayede Yandex daha isabetli aramalar yapabilmenin yanı sıra birçok arama sorgusu sınıfı için arama sonuçlarını daraltarak kaliteyi de arttırıyor. MatrixNet sayesinde, Yandex arama kalitesinde büyük mesafe kat etti.
YNDX (2011)
Yandex, Mayıs 2011’de YNDX borsa koduyla NASDAQ Global Select Market’ta halka arz oldu.
Kaynak : Yandex Official Site Yandex.Şirket