FORCİBLE20
GOLDMASTER AR-GE DESTEK
UYDU (SATELLİTE) NEDİR?
Uydu Yerden 36000 km Uzakta Uzayda Bulunan Bir Nevi Ayna Görevi Gören Yerden Aldigi Sinyalleri Tekrar Daha Genis Alani Kapsayarak Ayni Sinyali Dünyaya Gönderen Cihaza Uydu Denir. Insanlar Çanak Anten Kullanarak Uydudan Gelen TV Yayinlarini Seyrederler. Uydunun Kolayligi Ise Engebeli Cografyada Yer Vericilerin, Yayinlarinin Ulasamadigi Yerlerde Uydular TV Yayinlarini Kaliteli Olarak Ulastirirlar. Uydular Yalniz Insanlarin TV Seyretmeleri Için Degil Bir TV Görüntüsünü Ülkeden Ülkeye Yayini Tasimaktir. Hatta Dünyanin Herhangi Bir Yerinden Aninda Canli Yayin Imkani Vermektedir. TV Yayinlarinin Yaninda Haberlesme, Telefon, Data, Internet Erisimini Saglayarak Uydunun Özelligine Göre, Dünyadaki Bir Arabanin Plakasini Görme, Dünya Fotografini Çekebilen Uydular, Askeri Amaçli Casus Uydular, Uzay Fotograflari Çeken Teleskop Uydular Gibi Siralanabilir. Uydu Ekvator Üzerinde Dünya Ile Ayni Anda Dönerler, Uyduyu Iten Içinde Bulunan Gaz Vardir.Bu gaz Uyduyu Ileri Itmek Için Kullanilir. Elektrik Enerjisi Ise Her Iki Tarafa Açilmis Günes Panellerden Saglar. Uydunun Kendisi Üzün Ömürlüdür. Ancak Içindeki Yakit Olan Gaz Bitince Ömrü de Bitmis Olur. Yani Tekrar Doldurulmayan Çakmaklara Benzerler, Tekrar Uzaya Gidip Gaz Doldurulamaz mi? Tabi ki Gidip Doldurulur. Bunu (Thor 01° West) Uydusunda Yaptilar Ama Bir Uydunun Ömrü 12 Yil Düsünürsek Gidip Gaz Doldurdun mu 24 Yila Çikacak, Zaten Uydu Firlatilirken 10 Yil Eski Teknoloji Ile Firlatiliyor. Uzaya Doldurmaya Gittiginde 22 Yil Önceki Teknolojiye Gaz vermis Oluyorsun. Artik Bugün 20-30 Yil Eski Teknoloji Kullanmak Kolay Olmasa Gerek! Çünkü Teknoloji Gelisiyor. Teknoloji Gelistikçe Uzaya da Yeni Teknoloji Göndermek Gerek. Örnek; Türksat 2A Uydusu 10 Yil Önceki Teknoloji Ile Imal Edildi. Uydunun Yörüngedeki Hareketi Uydu Devamli Gazini Kullanarak Ileri Itmez. Uydu Çizgisinden 150km Asagi Düser. Yer Istasyonu 300km Yukari Firlatir. Yani Elinize Bir Ip Alirsiniz ipin Ucunu Hizli Bir Sekilde Elinizi Yukari Asagi Sallarsiniz Nasil Dalgalanir Uydunun Hareketi de Aynidir. Günümüz Dijital Yayinlar, Internet ve Cep Telefonlari var. Uydu Teknolojilerini de Yenilemek Lazim. DOGRUDAN EVE (DTH) UYDU YAYINCILIGININ KISA TARIHÇESI 1945 Bilim kurgu yazari Arthur C. Clarke jeosenkron yörüngeye (ekvatorun 36 000 km yukarisina) konulacak üç uydu ile bir global haberlesme sistemi kurulmasi olanaklarinin ana hatlarini açikladigi makalesini yazar. Makaleye göre bu üç uydu birbirinden esit uzaklikta olacaktir. 1962 Tel star 1 uydusu yardimiyla Fransa'dan ABD'ye ilk TV yayini aktarilir. Kongre Haberlesme Uydulari kanununu onaylar ve COM SAT teskil edilir. 1972 ABD hükümetinin "Açik Gökyüzü" politikasini benimsemesi sonucu özel sektör uydu yatirimlarina baslar. 1973 Kanada kuzey Amerika'da bulunan ilk sabit uydu Anik1' i çalistirmaya baslar. 1974 Western Union ilk sabit amerikan uydusu Westar 1'i atar. Onu hemen Westar II izleyecektir. 1975 HBO Satcom1 üzerindeki ilk uydu yayin sistemine baslar. Yayin kablo sirketlerine aktarilir. 1976 Taylor Howard kendi ev yapimi çanagiyla C-bandi uydu yayinlarini izleyen ilk kisi olur. Federal Haberlesme Komisyonu terminallerde belirli minimum performans düzeylerini tutturmalari kaydiyla 4,5m çanaklarin da kullanilabilmesini onaylar. (daha önceki standart 9m idi) HBO uydu yardimiyla "Thrilla from Manila" agir siklet boks maçini yayinlar. Ted Turner Amerikanin ilk super istasyonunu kurmak için kollari sivar. Christian Broadcasting Networks (Daha sonra The Family Channel oldu) ilk uydudan aktarilan temel yayin hizmetini baslatir. 1978 Taylor Howard "Düsük maliyetli bir uydu tv sistemi" isimli el kitabini yayinlar. Dogrudan eve (DTH) uydu yayinciligi tüm dünyadaki amatör radyocularin da devreye girmesiyle hiz kazanir. 1979 FCC uluslararasi haberlesme amaçlariyla kullanilacak olanlar disindaki çanak kullanim izinlerini istege bagli hale getirir. Neiman Marcus "his-and-hers" Noel katalogunun kapagina Scientific Atlanta yapimi ev uydu TV cihazlarini da koyar. Iki çanakli sistemin fiyati $36.000 1980 National Microtech fiyati $10.000 altindaki ilk ev uydu sistemini piyasaya sürer. Satellite Television Corp. ilk defa BSS bandinda bir DBS sistemi kurmak ve isletmek için FCC ye basvurur. Daha sonraki yedi ayda 13 DBS basvurusu daha olur. Stanley S. Hubbard ilk DBS lisansini alir ve daha sonra U.S. Satellite Broadcasting'I baslatir. 1983 Hughes Communications tarafindan kablo TV dagitimina tahsis edilen ilk uydu Galaxy I firlatilir. 1984 Baskan Reagan kablo haberlesmeleri yasasini imzalar. Yasa Md .705 de sifresiz uydu televizyon yayinlarinin özel amaçlarla alinmasini serbest birakmaktadir. 1985 HBO sifreli Cinemax ve HBO yayinlarinin ev uydu tv izleyicilerine yerel kablo sirketleri kanaliyla pazarlanmasi girisimini baslatir. Sifreli tv yayinlarinin adil ve makul ücretlerle yapilmasini güvence altina alma konusunda yasa önerisi hazirlanir. C-Bandi sistem sevkiyatlari endüstrinin rekoru olan 735.000 rakamini bulur. 1986 HBO film yayinlarini tamgün sifreleyen ilk kanal olur. Endüstri, basindaki olumsuz yayinlar ve kablocularin çanak karsiti kampanyasindan olumsuz etkilenir. Çanak sevkiyatlari 235.000 adede düser ve perakende uyducularin %50 si isini tasfiye eder. Prime Time 24 ve Net link uzak sebekeleri pazarlamaya baslar. SPACE ve DBSA uyducular birlikleri birleserek SBCA yi teskil ederler. 1987 Sebeke yayinlarinin paketlenmesi, tüketici erisimi ve çanak sahibinin haklari gibi çesitli konularda yasalar yapilir. Türkiye'de ilk uydu yayinlar izlenmeye baslanir. Bu yayinlarin izlenmesi için gerekli teçhizatin ithali, imali ve sistem kurulmasi TGM onayina baglanir. TGM kurulan her alici için izlenen kanal sayisina göre yillik ruhsat harci almaktadir. 1988 ABD de Korsancilik alir yürür. General Instrument VideoCipher II Plus projesini açiklar. SBCA(uyducular konfederasyonu) sinyal hirsizligiyla mücadele etmek üzere Anti-Korsan Görev Gücü'nü kurar. Baskan Reagan "evden uydu yayini izleme" yasasini onaylar. Bu yasaya göre TV yayinlarinin telif hakki vardir ve uydu sinyal hirsizliginin cezalari arttirilmistir. Türkiye'de polyester çanak üreticilerinin sayisi artmistir. En küçük 2m çapindaki prime-focus (parabol) çanaklarla Alman Tele-5, 3-Sat, RTL gibi 5 kanal izlenebilmektedir. 1989 ABD de korsanlik salgin halini alir. Telif hakki sahipleri bu durumda ürünlerini pazardan çekmekle tehdit ederler. Türksat uydulari proje safhasindadir. Türkiye'de ilk özel radyolar ve özel televizyon için çalismalar baslar. 1990 Hughes Communications, NBC, News Corp. ve Cablevision Systems güçlü bir DBS yayini olan Sky Cable projesini açikladilar. Ortaklikta problemler çikti, is sonunda Hughes in elinde kaldi projenin ismi de Direc TV oldu. General Instrument in VCII VideoCipher uydu dekoder cihazi problemleri nedeniyle VCII-Plus sekline dönüstü. Büyük zararlar yasayan iki rakip BSB ve News Corp ingiliz Sky Broadcasting i olusturacak Sky Tv birlesmesini desteklediler. 1991 Prime Star sinirli sayida analog yayin sunan ilk orta güçlü Ku bandi yayinina basladi. Daha sonra U.S. Satellite Broadcasting adini alacak olan, Hubbard Broadcasting, Hughes Communications firmasinin ilk DBS uydusunun bes transponderini satin aldi. 1992 Kongre Baskan Bush 'un Kablo yayin yasasi vetosunu reddedip uydudan aktarilan kablo yayinciligina alternatif DBS isleticileri gibi multikanal video servis saglayicilarini yasallastirir. General Instrument ilk olarak uydudan digital HDTV yayini yapar. ABD de Milli Kirsal Haberlesme Kooperatifi Hughes ile anlasarak tüm Amerika kirsalinda müstakil yayin hakkini alir. 1993 Amerikanin ilk yüksek güçlü DBS uydusu DBS-1 bir Ariane roketiyle Fransiz Guyana'sindan atilir. Uydu DirecTV ve U.S. Satellite Broadcasting yayinlarini tasiyacaktir. VCII akiminin durup VCII-Plus dönüsümünün yapilmasiyla C-bandi yayinlari satisinda patlama yasanir. 1994 DirecTV, U.S. Satellite Broadcasting ve Thomson Consumer Electronics ilk DSS sistem satislarini yaparlar. Yil sonuna kadar , DirecTV nin 320,000 abonesi olur. DirecTV Cape Canaveral dan 101-derece konumundaki DBS-2 uydusunu da atar. Prime Star orta güçteki bir Ku-Band uydusunu kullanarak ülke çapinda yayinciliga baslar. Sirketin 1994 de 250,000 kadar abonesi olur. ABD de C-Band sevkiyatlari tarihi rekorlarini kirmaya baslar. Sadece agustos ayi 85,000 ve yilin toplami 646,000 olur. 1995 Tee-Comm'in AlphaStar DBS yayina baslayacagini ilan eder.. DirecTV, USSB ve Prime Star 1995 yilinda reklam için yaklasik $170 milyon harcayacaklarini ilan ederler. DirecTV 101 derecedeki yörüngesine DBS-3 uydusunu atar. FCC Advanced Communications firmasinin 110-derecedeki yörünge tahsisini DBS sistemi kurulmasi için gerekli yatirimi zamaninda yapamadigi gerekçesiyle iptal eder. Bu Prime Star in yüksek güce geçme gayretini de tereddütte birakir. Bu sefer FCC 110 derecedeki DBS kanallarini açik arttirmaya çikarmayi oylar. EchoStar DISH hisselerinden 4 milyon adedi $17 dan arz edilir ve bu sekilde $63 milyon toplanir. Yil sonuna kadar EchoStar 119-derece yörüngesindeki yerine ilk uydusunu atar. ABD de C-Bandi 2.3 milyon abone ile zirveye ulasir. 1996 Bir FCC açik arttirmasi sirasinda MCI , EchoStar ve Tempo/TCI Satellite firmalarini geçerek 110 derece yörüngesindeki 28 DBS frekansini alir. Sirket bu spektrum için $682.5 milyon ödeyecektir. MCI ve ortagi News Corp. yeni bir yüksek güçlü DBS devi Amerikan Sky Broadcasting un dogusunu açiklarlar. Ayni açik arttirmada, EchoStar da basarili bir sekilde 148 derece yörüngesini $52.6 milyona alir. U.S. Satellite Broadcasting IPO yu kurar. Wall Street buna heyecanla karsilik verir. $27 den piyasaya çikan USSB hisseleri ilk günün sonunu yüzde 29 artarak tamamlar. EchoStar 4 Martta DISH Network ü kurar. Yil sonuna kadar , DISH 350,000 abone edinir. Sirket ayrica Cheyenne, Wyo., da bir uplink istasyonu kurar ve 119 derecedeki ikinci uydusunu atar. DISH Network DBS de fiyat savaslarini baslatir. Yeni abonelerine verdigi cihaz fiyatlarini $199 dolara kadar düsürür. AlphaStar, Kanadali cihaz imalatçi firmasi Tee-Comm Electronics in destegiyle orta güçte DBS yayinciligina girisir. DirecTV 2 milyon abone sinirini geçer. 1996 Telekomünikasyon yasasi yürürlüge girerek sektörün tabi oldugu yasalarda deregülasyona gidilir ve bazi sinirlamalar kaldirilir. Türkiye'de ilk Dijital uydu alicilari kullanilmaya baslar. Yaklasik $2000 maliyetteki alicilar özellikle özel Italyan kanallarinin izlenmesi için kullanilmaktadir. Hotbird uydusundan 8 kadar dijital (MPEG-2) FTA kanal alinabilmektedir. 1997 DirecTV 3 milyon abone sinirini da geçer. EchoStar'in DISH Network ü ise 1 milyon sinirina varir. TCI Satellite 119 derecedeki yörüngesine TEMPO-1 uydusunu yerlestirir. Sirket tam faal oldugunu söylemektedir ama bu uydunun bazi problemleri vardir ve yörüngede bulundugu 2.5 yil boyunca TSAT veya Prime Star tarafindan hiç kullanilmaz. EchoStar 61.5 dereceye Echostar-3 ü yerlestirir. EchoStar ve ASkyB ,News Corp.ve MCI ortakliklari DBS yatirimlarini birlestirmeye karar verirler. Ancak kisa süre sonra News Corp. PrimeStar ile görüsmeye basladiginda iliski bozulur. Her iki taraf da birbirine milyar dolarlik davalar açarlar. Prime Star ASkyB i DTH isine $1.1 milyar dolarlik bir alisverisle dahil eder. ABD AlphaStar ve Tee-Comm Electronics ortakligi iflas eder.Agustos ayinda yayinlar 55,000 abonesiyle karanliga gömülür. Türkiye den BBC ve RAI dekoder abonelikleriyle , Nordic D2Mac yayinlari ise korsan olarak izlenmektedir. Yerli tek sifreli (analog nagravision) kanal Cine-5 futbol maçlari gösterimi tekel hakkini alir ve korsan dagitimlara karsi davalar açar. 1998 Türkiye'de ORBIT DBS abonelikleriyle Amerikan ve Ingiliz kanallari izlenmeye baslanmistir. Türkiye'den izlenebilen digital FTA yayinlarin sayisi 50 ye ulasmistir. Bunlardan bazilari Türksat 1C ve 1B den yapilan dijital Türk özel yayinlaridir. ABD de DirecTV 4 milyon abone sinirini da geçer. Kablo devi Tele-Communications Inc. multimilyar dolarlik bir alisveris sonucu AT&T nin eline geçer. Adalet bakanligi Prime Star/ASkyB ortakligina karsi çikar. EchoStar 148 derece yörüngesine 4 üncü uydusunu da atar. EchoStar ASkyB hiselerini News Corp. ve MCI/WorldCom dan satin almaya karar verir. Anlasma sirkete 119 ve 110 derecedeki iki tam -CONUS yörüngesinde kontrol edici yetkiyi saglar. DirecTV ve USSB tarafindan kullanilan DSS markasi yok olur. DirecTV $1.3 milyarlik bir anlasma sonucu USSB yi alir. DirecTV ayrica 101 derece pozisyonuna yeni bir uydu atma ve DBS-1 i 110 dereceden USSB dolayisiyla edindigi yörüngeye aktarma kararini açiklar. ABD de DTH 10 milyon abone sinirini geçer. BSkyB SkyDigital isine girisir. 1999 DirecTV iki kisimli $1.83 milyar eden bir anlasmayla Prime Star i almaya karar verir. Teklifin içinde 119 derecedeki TEMPO uydusu ve aboneleri de vardir. Anlasmanin birinci kismi ilkbaharda DirecTV' nin USSB yi satin almasiyla tamamlanir. Anlasma sonunda DirecTV 7.4 milyon abone sahibi olmaktadir. EchoStar'in DISH Network ü 2 milyon aboneyi geçer. FCC EchoStar'in ASkyB , News Corp. ve MCI/WorldCom ile olan anlasmasini onaylar. NRTC'nin DirecTV isi 1 milyon aboneyi geçer.
______________________________ __________________
UYDULARIN KULLANIM AMAÇLARI
Uydular uzaydan yeryüzüne çok yüksek frekanslı (GHz mertebesinde) sinyalleri parabol antenlerle (TRANSPONDER) yansıtırlar.
Uyduların başlıca kullanım amaçları şunlardır:
a-Telekominikasyon (PTT) amaçlı uydular
b-Meteoroloji (hava tahminleri) uyduları
c-Askeri amaçlı uydular
d-Televizyon yayını uyduları
Bunlardan en önemli olanı ve bizi ilgilendireni TV yayın amaçlı olanlarıdır.
Uydular Dünyaya değişik bantlar üzerinden sinyal gönderirler.Uydulardan alınan TV yayınları frekans bantları ile tanımlanırlar.Üç tip yayın bandı vardır.
a-X band yayınları
Frekansları 3 GHz'in altında olan ve genellikle askeri haberleşme amaçları için kullanılan bir yayın türüdür.
Bazı uydulardan bu band içinde TV yayınlarıda verilmektedir.Bu uyduların asıl kullanım amacı,gemi yer ve yön tayin sinyallerinin,tele haberleşme sinyallerinin ve diğer askeri sistemlerin kullanıldığı frekans bandıdır.
b-C band yayınları
3.5 Ghz frekansında kullanılan yayın şekline verilen isimdir.Bu bandda kullanılan alıcı antenleri genellikle elek şeklinde yapılır.
c-KU Band yayınları
Bu band 10.95-11.70 Ghz arası frekans bandlarını kapsar.Televizyon yayınlarının büyük bölümü bu banddan yapılır.
Uydu Yerden 36000 km Uzakta Uzayda Bulunan Bir Nevi Ayna Görevi Gören Yerden Aldigi Sinyalleri Tekrar Daha Genis Alani Kapsayarak Ayni Sinyali Dünyaya Gönderen Cihaza Uydu Denir. Insanlar Çanak Anten Kullanarak Uydudan Gelen TV Yayinlarini Seyrederler. Uydunun Kolayligi Ise Engebeli Cografyada Yer Vericilerin, Yayinlarinin Ulasamadigi Yerlerde Uydular TV Yayinlarini Kaliteli Olarak Ulastirirlar. Uydular Yalniz Insanlarin TV Seyretmeleri Için Degil Bir TV Görüntüsünü Ülkeden Ülkeye Yayini Tasimaktir. Hatta Dünyanin Herhangi Bir Yerinden Aninda Canli Yayin Imkani Vermektedir. TV Yayinlarinin Yaninda Haberlesme, Telefon, Data, Internet Erisimini Saglayarak Uydunun Özelligine Göre, Dünyadaki Bir Arabanin Plakasini Görme, Dünya Fotografini Çekebilen Uydular, Askeri Amaçli Casus Uydular, Uzay Fotograflari Çeken Teleskop Uydular Gibi Siralanabilir. Uydu Ekvator Üzerinde Dünya Ile Ayni Anda Dönerler, Uyduyu Iten Içinde Bulunan Gaz Vardir.Bu gaz Uyduyu Ileri Itmek Için Kullanilir. Elektrik Enerjisi Ise Her Iki Tarafa Açilmis Günes Panellerden Saglar. Uydunun Kendisi Üzün Ömürlüdür. Ancak Içindeki Yakit Olan Gaz Bitince Ömrü de Bitmis Olur. Yani Tekrar Doldurulmayan Çakmaklara Benzerler, Tekrar Uzaya Gidip Gaz Doldurulamaz mi? Tabi ki Gidip Doldurulur. Bunu (Thor 01° West) Uydusunda Yaptilar Ama Bir Uydunun Ömrü 12 Yil Düsünürsek Gidip Gaz Doldurdun mu 24 Yila Çikacak, Zaten Uydu Firlatilirken 10 Yil Eski Teknoloji Ile Firlatiliyor. Uzaya Doldurmaya Gittiginde 22 Yil Önceki Teknolojiye Gaz vermis Oluyorsun. Artik Bugün 20-30 Yil Eski Teknoloji Kullanmak Kolay Olmasa Gerek! Çünkü Teknoloji Gelisiyor. Teknoloji Gelistikçe Uzaya da Yeni Teknoloji Göndermek Gerek. Örnek; Türksat 2A Uydusu 10 Yil Önceki Teknoloji Ile Imal Edildi. Uydunun Yörüngedeki Hareketi Uydu Devamli Gazini Kullanarak Ileri Itmez. Uydu Çizgisinden 150km Asagi Düser. Yer Istasyonu 300km Yukari Firlatir. Yani Elinize Bir Ip Alirsiniz ipin Ucunu Hizli Bir Sekilde Elinizi Yukari Asagi Sallarsiniz Nasil Dalgalanir Uydunun Hareketi de Aynidir. Günümüz Dijital Yayinlar, Internet ve Cep Telefonlari var. Uydu Teknolojilerini de Yenilemek Lazim. DOGRUDAN EVE (DTH) UYDU YAYINCILIGININ KISA TARIHÇESI 1945 Bilim kurgu yazari Arthur C. Clarke jeosenkron yörüngeye (ekvatorun 36 000 km yukarisina) konulacak üç uydu ile bir global haberlesme sistemi kurulmasi olanaklarinin ana hatlarini açikladigi makalesini yazar. Makaleye göre bu üç uydu birbirinden esit uzaklikta olacaktir. 1962 Tel star 1 uydusu yardimiyla Fransa'dan ABD'ye ilk TV yayini aktarilir. Kongre Haberlesme Uydulari kanununu onaylar ve COM SAT teskil edilir. 1972 ABD hükümetinin "Açik Gökyüzü" politikasini benimsemesi sonucu özel sektör uydu yatirimlarina baslar. 1973 Kanada kuzey Amerika'da bulunan ilk sabit uydu Anik1' i çalistirmaya baslar. 1974 Western Union ilk sabit amerikan uydusu Westar 1'i atar. Onu hemen Westar II izleyecektir. 1975 HBO Satcom1 üzerindeki ilk uydu yayin sistemine baslar. Yayin kablo sirketlerine aktarilir. 1976 Taylor Howard kendi ev yapimi çanagiyla C-bandi uydu yayinlarini izleyen ilk kisi olur. Federal Haberlesme Komisyonu terminallerde belirli minimum performans düzeylerini tutturmalari kaydiyla 4,5m çanaklarin da kullanilabilmesini onaylar. (daha önceki standart 9m idi) HBO uydu yardimiyla "Thrilla from Manila" agir siklet boks maçini yayinlar. Ted Turner Amerikanin ilk super istasyonunu kurmak için kollari sivar. Christian Broadcasting Networks (Daha sonra The Family Channel oldu) ilk uydudan aktarilan temel yayin hizmetini baslatir. 1978 Taylor Howard "Düsük maliyetli bir uydu tv sistemi" isimli el kitabini yayinlar. Dogrudan eve (DTH) uydu yayinciligi tüm dünyadaki amatör radyocularin da devreye girmesiyle hiz kazanir. 1979 FCC uluslararasi haberlesme amaçlariyla kullanilacak olanlar disindaki çanak kullanim izinlerini istege bagli hale getirir. Neiman Marcus "his-and-hers" Noel katalogunun kapagina Scientific Atlanta yapimi ev uydu TV cihazlarini da koyar. Iki çanakli sistemin fiyati $36.000 1980 National Microtech fiyati $10.000 altindaki ilk ev uydu sistemini piyasaya sürer. Satellite Television Corp. ilk defa BSS bandinda bir DBS sistemi kurmak ve isletmek için FCC ye basvurur. Daha sonraki yedi ayda 13 DBS basvurusu daha olur. Stanley S. Hubbard ilk DBS lisansini alir ve daha sonra U.S. Satellite Broadcasting'I baslatir. 1983 Hughes Communications tarafindan kablo TV dagitimina tahsis edilen ilk uydu Galaxy I firlatilir. 1984 Baskan Reagan kablo haberlesmeleri yasasini imzalar. Yasa Md .705 de sifresiz uydu televizyon yayinlarinin özel amaçlarla alinmasini serbest birakmaktadir. 1985 HBO sifreli Cinemax ve HBO yayinlarinin ev uydu tv izleyicilerine yerel kablo sirketleri kanaliyla pazarlanmasi girisimini baslatir. Sifreli tv yayinlarinin adil ve makul ücretlerle yapilmasini güvence altina alma konusunda yasa önerisi hazirlanir. C-Bandi sistem sevkiyatlari endüstrinin rekoru olan 735.000 rakamini bulur. 1986 HBO film yayinlarini tamgün sifreleyen ilk kanal olur. Endüstri, basindaki olumsuz yayinlar ve kablocularin çanak karsiti kampanyasindan olumsuz etkilenir. Çanak sevkiyatlari 235.000 adede düser ve perakende uyducularin %50 si isini tasfiye eder. Prime Time 24 ve Net link uzak sebekeleri pazarlamaya baslar. SPACE ve DBSA uyducular birlikleri birleserek SBCA yi teskil ederler. 1987 Sebeke yayinlarinin paketlenmesi, tüketici erisimi ve çanak sahibinin haklari gibi çesitli konularda yasalar yapilir. Türkiye'de ilk uydu yayinlar izlenmeye baslanir. Bu yayinlarin izlenmesi için gerekli teçhizatin ithali, imali ve sistem kurulmasi TGM onayina baglanir. TGM kurulan her alici için izlenen kanal sayisina göre yillik ruhsat harci almaktadir. 1988 ABD de Korsancilik alir yürür. General Instrument VideoCipher II Plus projesini açiklar. SBCA(uyducular konfederasyonu) sinyal hirsizligiyla mücadele etmek üzere Anti-Korsan Görev Gücü'nü kurar. Baskan Reagan "evden uydu yayini izleme" yasasini onaylar. Bu yasaya göre TV yayinlarinin telif hakki vardir ve uydu sinyal hirsizliginin cezalari arttirilmistir. Türkiye'de polyester çanak üreticilerinin sayisi artmistir. En küçük 2m çapindaki prime-focus (parabol) çanaklarla Alman Tele-5, 3-Sat, RTL gibi 5 kanal izlenebilmektedir. 1989 ABD de korsanlik salgin halini alir. Telif hakki sahipleri bu durumda ürünlerini pazardan çekmekle tehdit ederler. Türksat uydulari proje safhasindadir. Türkiye'de ilk özel radyolar ve özel televizyon için çalismalar baslar. 1990 Hughes Communications, NBC, News Corp. ve Cablevision Systems güçlü bir DBS yayini olan Sky Cable projesini açikladilar. Ortaklikta problemler çikti, is sonunda Hughes in elinde kaldi projenin ismi de Direc TV oldu. General Instrument in VCII VideoCipher uydu dekoder cihazi problemleri nedeniyle VCII-Plus sekline dönüstü. Büyük zararlar yasayan iki rakip BSB ve News Corp ingiliz Sky Broadcasting i olusturacak Sky Tv birlesmesini desteklediler. 1991 Prime Star sinirli sayida analog yayin sunan ilk orta güçlü Ku bandi yayinina basladi. Daha sonra U.S. Satellite Broadcasting adini alacak olan, Hubbard Broadcasting, Hughes Communications firmasinin ilk DBS uydusunun bes transponderini satin aldi. 1992 Kongre Baskan Bush 'un Kablo yayin yasasi vetosunu reddedip uydudan aktarilan kablo yayinciligina alternatif DBS isleticileri gibi multikanal video servis saglayicilarini yasallastirir. General Instrument ilk olarak uydudan digital HDTV yayini yapar. ABD de Milli Kirsal Haberlesme Kooperatifi Hughes ile anlasarak tüm Amerika kirsalinda müstakil yayin hakkini alir. 1993 Amerikanin ilk yüksek güçlü DBS uydusu DBS-1 bir Ariane roketiyle Fransiz Guyana'sindan atilir. Uydu DirecTV ve U.S. Satellite Broadcasting yayinlarini tasiyacaktir. VCII akiminin durup VCII-Plus dönüsümünün yapilmasiyla C-bandi yayinlari satisinda patlama yasanir. 1994 DirecTV, U.S. Satellite Broadcasting ve Thomson Consumer Electronics ilk DSS sistem satislarini yaparlar. Yil sonuna kadar , DirecTV nin 320,000 abonesi olur. DirecTV Cape Canaveral dan 101-derece konumundaki DBS-2 uydusunu da atar. Prime Star orta güçteki bir Ku-Band uydusunu kullanarak ülke çapinda yayinciliga baslar. Sirketin 1994 de 250,000 kadar abonesi olur. ABD de C-Band sevkiyatlari tarihi rekorlarini kirmaya baslar. Sadece agustos ayi 85,000 ve yilin toplami 646,000 olur. 1995 Tee-Comm'in AlphaStar DBS yayina baslayacagini ilan eder.. DirecTV, USSB ve Prime Star 1995 yilinda reklam için yaklasik $170 milyon harcayacaklarini ilan ederler. DirecTV 101 derecedeki yörüngesine DBS-3 uydusunu atar. FCC Advanced Communications firmasinin 110-derecedeki yörünge tahsisini DBS sistemi kurulmasi için gerekli yatirimi zamaninda yapamadigi gerekçesiyle iptal eder. Bu Prime Star in yüksek güce geçme gayretini de tereddütte birakir. Bu sefer FCC 110 derecedeki DBS kanallarini açik arttirmaya çikarmayi oylar. EchoStar DISH hisselerinden 4 milyon adedi $17 dan arz edilir ve bu sekilde $63 milyon toplanir. Yil sonuna kadar EchoStar 119-derece yörüngesindeki yerine ilk uydusunu atar. ABD de C-Bandi 2.3 milyon abone ile zirveye ulasir. 1996 Bir FCC açik arttirmasi sirasinda MCI , EchoStar ve Tempo/TCI Satellite firmalarini geçerek 110 derece yörüngesindeki 28 DBS frekansini alir. Sirket bu spektrum için $682.5 milyon ödeyecektir. MCI ve ortagi News Corp. yeni bir yüksek güçlü DBS devi Amerikan Sky Broadcasting un dogusunu açiklarlar. Ayni açik arttirmada, EchoStar da basarili bir sekilde 148 derece yörüngesini $52.6 milyona alir. U.S. Satellite Broadcasting IPO yu kurar. Wall Street buna heyecanla karsilik verir. $27 den piyasaya çikan USSB hisseleri ilk günün sonunu yüzde 29 artarak tamamlar. EchoStar 4 Martta DISH Network ü kurar. Yil sonuna kadar , DISH 350,000 abone edinir. Sirket ayrica Cheyenne, Wyo., da bir uplink istasyonu kurar ve 119 derecedeki ikinci uydusunu atar. DISH Network DBS de fiyat savaslarini baslatir. Yeni abonelerine verdigi cihaz fiyatlarini $199 dolara kadar düsürür. AlphaStar, Kanadali cihaz imalatçi firmasi Tee-Comm Electronics in destegiyle orta güçte DBS yayinciligina girisir. DirecTV 2 milyon abone sinirini geçer. 1996 Telekomünikasyon yasasi yürürlüge girerek sektörün tabi oldugu yasalarda deregülasyona gidilir ve bazi sinirlamalar kaldirilir. Türkiye'de ilk Dijital uydu alicilari kullanilmaya baslar. Yaklasik $2000 maliyetteki alicilar özellikle özel Italyan kanallarinin izlenmesi için kullanilmaktadir. Hotbird uydusundan 8 kadar dijital (MPEG-2) FTA kanal alinabilmektedir. 1997 DirecTV 3 milyon abone sinirini da geçer. EchoStar'in DISH Network ü ise 1 milyon sinirina varir. TCI Satellite 119 derecedeki yörüngesine TEMPO-1 uydusunu yerlestirir. Sirket tam faal oldugunu söylemektedir ama bu uydunun bazi problemleri vardir ve yörüngede bulundugu 2.5 yil boyunca TSAT veya Prime Star tarafindan hiç kullanilmaz. EchoStar 61.5 dereceye Echostar-3 ü yerlestirir. EchoStar ve ASkyB ,News Corp.ve MCI ortakliklari DBS yatirimlarini birlestirmeye karar verirler. Ancak kisa süre sonra News Corp. PrimeStar ile görüsmeye basladiginda iliski bozulur. Her iki taraf da birbirine milyar dolarlik davalar açarlar. Prime Star ASkyB i DTH isine $1.1 milyar dolarlik bir alisverisle dahil eder. ABD AlphaStar ve Tee-Comm Electronics ortakligi iflas eder.Agustos ayinda yayinlar 55,000 abonesiyle karanliga gömülür. Türkiye den BBC ve RAI dekoder abonelikleriyle , Nordic D2Mac yayinlari ise korsan olarak izlenmektedir. Yerli tek sifreli (analog nagravision) kanal Cine-5 futbol maçlari gösterimi tekel hakkini alir ve korsan dagitimlara karsi davalar açar. 1998 Türkiye'de ORBIT DBS abonelikleriyle Amerikan ve Ingiliz kanallari izlenmeye baslanmistir. Türkiye'den izlenebilen digital FTA yayinlarin sayisi 50 ye ulasmistir. Bunlardan bazilari Türksat 1C ve 1B den yapilan dijital Türk özel yayinlaridir. ABD de DirecTV 4 milyon abone sinirini da geçer. Kablo devi Tele-Communications Inc. multimilyar dolarlik bir alisveris sonucu AT&T nin eline geçer. Adalet bakanligi Prime Star/ASkyB ortakligina karsi çikar. EchoStar 148 derece yörüngesine 4 üncü uydusunu da atar. EchoStar ASkyB hiselerini News Corp. ve MCI/WorldCom dan satin almaya karar verir. Anlasma sirkete 119 ve 110 derecedeki iki tam -CONUS yörüngesinde kontrol edici yetkiyi saglar. DirecTV ve USSB tarafindan kullanilan DSS markasi yok olur. DirecTV $1.3 milyarlik bir anlasma sonucu USSB yi alir. DirecTV ayrica 101 derece pozisyonuna yeni bir uydu atma ve DBS-1 i 110 dereceden USSB dolayisiyla edindigi yörüngeye aktarma kararini açiklar. ABD de DTH 10 milyon abone sinirini geçer. BSkyB SkyDigital isine girisir. 1999 DirecTV iki kisimli $1.83 milyar eden bir anlasmayla Prime Star i almaya karar verir. Teklifin içinde 119 derecedeki TEMPO uydusu ve aboneleri de vardir. Anlasmanin birinci kismi ilkbaharda DirecTV' nin USSB yi satin almasiyla tamamlanir. Anlasma sonunda DirecTV 7.4 milyon abone sahibi olmaktadir. EchoStar'in DISH Network ü 2 milyon aboneyi geçer. FCC EchoStar'in ASkyB , News Corp. ve MCI/WorldCom ile olan anlasmasini onaylar. NRTC'nin DirecTV isi 1 milyon aboneyi geçer.
______________________________ __________________
UYDULARIN KULLANIM AMAÇLARI
Uydular uzaydan yeryüzüne çok yüksek frekanslı (GHz mertebesinde) sinyalleri parabol antenlerle (TRANSPONDER) yansıtırlar.
Uyduların başlıca kullanım amaçları şunlardır:
a-Telekominikasyon (PTT) amaçlı uydular
b-Meteoroloji (hava tahminleri) uyduları
c-Askeri amaçlı uydular
d-Televizyon yayını uyduları
Bunlardan en önemli olanı ve bizi ilgilendireni TV yayın amaçlı olanlarıdır.
Uydular Dünyaya değişik bantlar üzerinden sinyal gönderirler.Uydulardan alınan TV yayınları frekans bantları ile tanımlanırlar.Üç tip yayın bandı vardır.
a-X band yayınları
Frekansları 3 GHz'in altında olan ve genellikle askeri haberleşme amaçları için kullanılan bir yayın türüdür.
Bazı uydulardan bu band içinde TV yayınlarıda verilmektedir.Bu uyduların asıl kullanım amacı,gemi yer ve yön tayin sinyallerinin,tele haberleşme sinyallerinin ve diğer askeri sistemlerin kullanıldığı frekans bandıdır.
b-C band yayınları
3.5 Ghz frekansında kullanılan yayın şekline verilen isimdir.Bu bandda kullanılan alıcı antenleri genellikle elek şeklinde yapılır.
c-KU Band yayınları
Bu band 10.95-11.70 Ghz arası frekans bandlarını kapsar.Televizyon yayınlarının büyük bölümü bu banddan yapılır.