Sigorta tipleri ve bunların genel olarak kullanıldığı yerler

uydudoktoru

Tanınmış Üye
Yönetici
Yönetici
Çabuk (F Tip) Sigortalar

Ani akım yükselmeleri olmayan ilk bağlantı akımlarında ve genellikle omik yapıda olan (Işık, ısıtma ve benzeri) elektrik devrelerinde kullanılırlar. Ayrıca, istenmeyen aşırı akımlardan bir ölçü aletini korumak veya cihaz içinde kondansatör vs. gibi bir parçanın kısa devre olma durumunda devreyi kısa zamanda açmak amacıyla kullanılırlar. Yine bu sigortalar, cihaz içlerinde çeşitli kablo hatlarını ve farklı akım devrelerini ayrı ayrı korumağa yararlar.

Gecikmeli (T Tip) Sigortalar


Kısa süreli olarak, yüksek bağlantı akımlarına dayandığı için, özellikle motor ve transformatör gibi, içinde bobin bulunan endüktif yapıda veya kondansatör bulunan kapasitif yapıda elektrik devrelerinin korunmasında kullanılırlar. Alçak kesme kapasiteli olanlar mümkün olduğu kadar yardımcı devrelerde kullanılmalıdır.

Şebeke sigortası olarak eğer, gecikmeli tipte bir sigorta kullanılacaksa veya bu tip bir sigortanın kullanıldığı yerde çok yüksek kısa devre akımları meydana gelebilecekse, yüksek kesme kapasiteli olan sigortalar tercih edilmelidir. Yüksek kesme kapasiteli ve gecikmeli sigorta bulunamayan durumlarda ise, devrede seri olarak yüksek kesme kapasiteli uygun değerde başka bir sigorta daha kullanılmalıdır.

Orta gecikmeli (M Tip) Sigortalar


Bu sigortalar normal bağlantı akımlarında ve genellikle transformatörlerin çıkış devrelerinde koruma amacıyla kullanılırlar. Kesme kapasitelerinin yeterli olması halinde, çeşitli devreler için uygun bir dağıtım sigortasıdırlar. Gerektiğinde, bir şebeke koruyucu sigortası olarak ta kullanılabilirler.
Süper çabuk (FF Tip) Sigortalar

Normal çabuklukta sigortaların yeterli olmadığı aşırı akımlarda, devrenin en kısa zamanda ayrılması bu tip sigortalarla sağlanır. Transistör, diyot, tristör ve triyak gibi yarı iletkenlerin korunmasında tercih edilirler.
Süper gecikmeli (TT Tip) Sigortalar

Bu sigortalar, değişik akımlar için yapılsa da, genellikle çalışma akımları 1 mA ile 100 mA gibi çok küçük değerlerde olan elektronik cihazları korumak için kullanılırlar. Sigortanın iç direnci yükle değişmez. Yalnız, kullanılacağı devrede sigorta iç direncinin yüksekliği ve geniş bir atma zamanının dikkate alınması gerekir.

KESME KAPASİTESİ

Sigorta kesme kapasitesi, sigorta atma (ergime) karakteristiğinden farklı bir özelliktir. Bu özellik, standartlarda belirtilen şartlar altında, bir sigorta üzerinden tehlike yaratmaksızın geçebilecek en yüksek akım değeridir.

Kesme kapasitesini daha iyi kavrayabilmek için doğrudan doğruya elektrik ana kaynağına çok kalın elektrik kablolarıyla bağlı bir elektrik devresi düşünelim. Bu devre içinde, oluşabilecek bir elektrik kısa devresi için koruyucu olarak yalnız bir minyatür bulunsun. Böyle bir elektrik devresinde meydana gelen kısa devre akımı doğal olarak karşısında sigortayı bulacaktır. Bu durumda, devrenin bütün voltajı sigortanın iki ucu arasında birikir ve çok kısa süre de olsa, sigortadan yüksek bir elektrik akımı geçer. Böyle bir elektrik devresinde kullanılan sigortanın kesme kapasitesi, devrede oluşabilecek akımdan küçük kalırsa, sigorta bu aşırı akımda patlayarak çevresine fiziksel zararlar verebilir.

Kısacası, bu kesme kapasitesindeki akım geçtiğinde sigorta tam ve hatasız olarak atmış olmalıdır. Elektrik arkı yapmamalıdır. Bir elektrikli cihazın emniyetli olarak korunabilmesi için, devresinde ulaşılabilecek en yüksek kısa devre akımının, sigorta kesme kapasitesinden daha yüksek olmaması gerekir. Gecikmeli veya orta gecikmeli sigorta kullanılan devrelerde, bu sigortaların kesme kapasitesi yeterli değilse ve çok kısa zaman içinde oluşabilecek aşırı yüksek akımlar söz konusu ise, devreye seri olarak yüksek kesme kapasiteli çabuk bir sigorta daha konulmalıdır.
 
Son düzenleme:
Geri
Yukarı