Otomobillerde kullanılan sigortalar
Bir elektrik Sigorta alternatif ve doğru akım devrelerinde kullanılan cihazları ve bu cihazlara mahsus iletkenleri, aşırı akımlardan koruma devreleri ve cihazı hasardan kurtaran açma elamanları. Sigortalar evlerde, elektrik santrallarında, endüstri tesislerinde kumanda panolarında, elektrikle çalışan bütün aletlerde kullanılır.
Yapısına göre genelde üç çeşit sigorta vardır:
Buşonlu sigorta
Bu sigorta bir gövde ve kapaktan meydana gelir. Gövdeye geçecek akım seviyesine göre, iletken tel veya silisyumlu kum konur. Kumun görevi herhangi bir kısa devre anında, sigorta atması sonucu hasıl olan, elektrik arkını söndürmektir. Bunlar ev ve küçük işletmelerde kullanılırlar.
Bu sigortalar kullanılacağı yerlere göre özel şekillerde yapılır. Umumiyetle yalıtkan olan cam ve porselen bir gövde ve bu gövdenin uca doğru incelen baş tarafında iletken metal ve ekseri düz olan tarafında da iletken bir metal bulunur. Bu iletken metaller belli bir akıma kadar dayanacak bir tel ile birleştirilir. Bu tel cihazı tahrip edecek şekilde akım seviyesi yükseldiği zaman, eriyerek akımı keser, bu sigortalarda dar uç ne kadar ince olursa, aşırı akımı önleme hassasiyeti de o derece fazla olur. Sigorta gövdesinin iki ucu arasındaki uzaklık, ark yapmayı önleyecek şekilde uzun yapılmalıdır. Çünkü iki uc aralığı az olursa tel eriyince ark yaparak akım geçmeye devam eder. Bunu önlemek için de sigortanın kullanılacağı yere göre, iki uç arası uzun kıvrımlı ve çeşitli şekillerde yapılabilir. Bunlar ekseri fabrikalarda hazır yapılırlar.
Bıçaklı sigorta
Bu sigorta akım değeri yüksek ve daha fazla güç isteyerek çalışan devrelerde kullanılırlar. Bunlar NH tipi olup, tekrar sarılmazlar, yenisi ile değiştirilirler
Otomatik sigorta
Bu sigorta umumiyetle hassas yerlerde ve çok hassas devrelerde kullanılır. (Ölçüm ve araştırma laboratuvarlarında, kumanda panolarında). Kumanda devresini herhangi bir kısa devreye maruz bırakmamak gayesiyle kullanılır. Akım değeri düşük olan bu sigortalar attıklarında şalter iner. Şalter kaldırılınca devreden tekrar akım geçer. Günümüzde evlerde ve iş yerlerinde pratik olması sebebiyle yaygın olarak kullanılmaktadır.
But tip sigortalarda, temel olarak iki şekilde devre kesilir.
Ani yüksek akım Uzun süreli limit akım
Ani yüksek akımda, sigorta devreyi kesecek olan mekanizmayı bir elektromıknatıs vasıtası ile tetikler.
Uzun süreli limit akımda ise,sigorta,devreyi kesecek olan mekanizmayı bir bi-metalik şerif vasıtası ile tetikler.
Evlerimizde yada işyerlerimizde günümüzde otomatik sigortalar kullanılmaktadır. Bu sigortalar buşonlu ve bıçaklı sigortalardan ayıran en belirgin özelliği Aşırı akım çekmesi durumunda Amper oranında değişmede atar ve gücü keser. Üzerindeki butonu on yaptıgımızda tekrar devreye girer.
Diğer sigorta tipleri attığında tekrar kullanılmaz ve yenisi ile değiştirilir.
Evlerimizde günümüzde tesisatlarda 16 Amperlik sigortalar yetersiz kalmaktadır. Gelişen teknolojinin getirdiği elektrik ve elektronik cihazların çektikleri akımların artması nedeniyle 16- 20 amperlik sigortalar 20 -25 Amperle iç tesisatlarda ve mutfak banyo bolgesindede 32-40 Ampere cıkmaktadır. Banyolarda kullanılan elektrikli termosifon ve otomatik çamaşır makinalarının bilhassa suyu ısıtmada cektikleri akımın fazlalığı nedeniyle 32-40 amperlik sigortalar kulanılmalıdır.
Aksi halde düşük sigorta kullanıldığında bu cihazları her açısımızda (Tost makinası,çamasır makinası elektrikli ısıtıcı vb) sigortamız atacaktır.
Amper secimi ise:
Sigorta secerken guc onemlidir 1000 watt lık bir alıcının cektigi akımı bulmak istiyorsan sebeke gerilimine bolersin 1000/220=4.5 A sigorta secimi yapmak istiyorsan minimum 4.5 A in bir ust grubundaki sigorta grubunu secilir.