Acemilerin sık sık karşılaştığı problemleri buraya çıkarttık. Bunu yaparken Pardus Kullanıcılar Listesinden ve diğer forumlarda sorulan sorulardan oldukça faydalandık. Siz de eğer Linux kullanmaya Pardus’la başladıysanız aşağıdakileri okuyarak sorunlarınızın çözümünü bulabilirsiniz. Eğer bulamazsanız daha ayrıntılı arama yapmak için kaynakları kullanabilirsiniz.
Belgelerim nerede?
Pardus’ta Belgelerim klasörü /home/kullanıcı adi Ev Dizini içerisinde yer alır. Ulaşmak için masa üstünde ev sembolüne tıklayabilirsiniz.
Bilgisayarım nerede?
Pardus’ta Bilgisayarım dizini bulunmamaktadır. Onun yerine masa üstünde Sisteme tıklayabilirsiniz. Burada sisteminiz hakkında bazı özet bilgiler ve ulaşmak isteyeceğiniz bazı dizinler verilmiştir. Disk Bilgisi başlığı altında sabit diskinizin bölümlerini bulabilirsiniz. Bunların üzerine tıklayarak istediğiniz bölüme ulaşabilirsiniz. Solda bulunanOrtak Dizinler başlığı altında Ev Dizini (Windows’taki Belgelerim), Kök Dizin, Ağ Dizinlerine ulaşabilirsiniz. Bunlar içinde Kök Dizini Pardus’un dosya sistemini anlamamız için çok önemlidir. Üzerine tıkladığınızda değişik fonksiyonlara sahip dizinler göreceksiniz. Bunlar içinden özellikle bahsedilmesi gereken ve en çok merak edeceğiniz mnt,home dizinleridir.
mnt dizini içinde bilgisayarınıza bağlı olan sabit disk ve diğer medyaları (flopy disk, dvd, cd…) bulabilirsiniz.
“C:” dizinine ne oldu?
Linux ve Windows arasındaki önemli farklılıklardan biriside dizinlere verdikleri isimdir. Windows alfabedeki harfleri kullanarak dizinleri isimlendirirken Linux daha ayrıntılı bir isimlendirme kullanır. [1]
hda: birinci IDE portuna master olarak bağlı sabit disk
hda1, hda2, hda3: sabit diskin birinci, ikinci ve üçüncü disk bölümleri (partisyon). Windows’ta C:, D:, E: bölümlerine denk gelir.
hdb: birinci IDE portuna slave olarak bağlı sabit disk alanı
hdc: ikinci IDE portuna master olarak bağlı sabit disk alanı
hdd: ikinci IDE portuna slave olarak bağlı sabit disk alanı
sda: birinci SCSI sabit disk
sdb: ikinci SCSI sabit disk
cdrom: CD-ROM sürücüsü
fd0: ilk disket sürücüsü
fd1: ikinci disket sürücüsü [2][3]
Bağlamak (mount) ne demektir?
Bir sabit disk bölümünü kullanabilmek için bağlamak gerekir. Örneğin hda1 bölümünü bağlamak istediğimizde
mount /dev/hda1 /mnt/hda1
gibi bir komutu girmemiz gerekir.
Ayrıca ayırmak istediğinizde de umount etmeniz gerekir. Örneğin CD-ROM’u ayırmak istiyorsanız:
umount /dev/cdrom
komutunu girmeniz gerekir.
Neyse ki artık Pardus buna gerek duymaksızın gördüğü bütün sabit disk ve diğer sürücüleri otomatik olarak bağlıyor ve ayırıyor. Sizin herhangi bir şey yapmanıza gerek yoktur.
Konsol nedir?
Windows kullanıcıları çoğu işini bir ara yüz kullanarak hallederler. Pardus’ta da pek çok işinizi bu şekilde halledebilirsiniz. Ancak konsolu kullanarak sorunlardan daha kolay haberdar olursunuz. Bu nedenle konsol kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Konsolu açabilmek için değişik yöntemler kullanılabilir; Alt + F2 tuşlarına beraberce basın açılan pencereye konsole yazın, herhangi bir dizindeyken F4 tuşuna basın. Ayrıca eğer YaKuake açıksa F12 tuşuna basarak konsolu kullanabilirsiniz.
Program nasıl kurulur?
İster konsoldan ister Pisi’den program kurabilirsiniz. Pardus’ta pek çok program kurulu olarak gelir. Çoğu kullanıcının yeni bir program kurmasına bile gerek kalmayabilir.
Sırasıyla aşağıdakilere tıklayın. (Pardus ile başlayan bu zincirde Windows’ta bulunan başlangıç burada Pardus adını alır ve bilgisayarın masa üstünde sol alt köşededir.)
Pardus / Sistem / Paket Yöneticisi
Burası hem güncelleme yapmak için hem de yeni paketleri kurmak için kullanılır. Güncelleme yapmak için Piside üstte Güncellemeleri Göster tuşuna tıklayın. Eğer bilgisayarınızda yüklemediğiniz güncellemeler varsa liste halinde gözükecektir. İsterseniz işinize yarayanları seçerek yükleyebileceğiniz gibi Bu katagorideki tüm paketleri seçe tıklayarak hepsini seçer, sağ üstteki Paket(leri) güncelle tuşuna tıklayarak bilgisayarınız için hazırlanmış güncelemeleri yükleyebilirsiniz.
Yeni paket kurmak istiyorsanız. Sol üstteki Yeni Paketleri Göster tuşuna tıklayın ve yeni paketleri görün. Eğer aradığınız bir isim varsa bunu üstte Ara’ya istediğiniz ismi yazın. Bulduğunuzda sağ üstteki Paket(leri) Kura tıklayın.
Program nasıl kaldırılır?
Yine Pisi’ye başvuracağız. Onun için Pisi’yi açın. Üstteki Kurulu Paketleri Gösteri tıklayın. Böylece bilgisayarınızda var olan paketler sıralanacaktır. Aradığınız bir paket varsa üstten ara fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Bulduğunuz sonucun yanındaki kutucuğu seçili hale getirin. Sağ üst köşede Paket(leri) Kaldır tuşuna tıklayarak paketi kaldırabilirsiniz.
Root olmak ne demektir?
Windows’ta yetkili kullanıcı Administrator olarak adlandırılır. Linux’te ise bu hakka sahip kullanıcı roottur. Root kullanıcı olarak bilgisayarı açtığınızda program kurabilir, kaldırabilirsiniz. Bunun için şunları yapmalısınız:
Öncelikle konsolu açın. Alt + F2 tuşlarına basın ve çıkan yere konsole yazın. Konsol açılınca
su root
yazın. Sizden şifrenizi isteyecektir. Pardus’u kurarken belirlemiş olduğunuz root şifresidir girilecek olan.
Çalışmayan yazılımı nasıl kapatırım?
Bazen başımıza gelmiyor değil. Bir program çalışırken öylece donup kalıyor ve çalıştıramıyoruz. Kapatmak istediğinizde kapanmıyor da. Bu durumda KDE Sistem İzleyici sizin işinize yarayacaktır. Çalıştırmak için Ctrl + Esc tuşlarına basın. Arkasından çalışan programın ismini Ara bölümüne yazarak bulabilir ve programınızı buradansonlandırabilirsiniz.
Belgelerimi nasıl okuyacağım ve nasıl kaydedeceğim?
Microsoft Word ile yazdığınız dosyaları Pardus’ta OpenOffice.Org ile okuyup, yazabilirsiniz. Microsoft Word .odt uzantılı dosyaları okuyamaz, OpenOffice.Org Microsoft Word’e ait .doc uzantılı dosyaları okur, değişiklik yapar ve kaydedebilir.
OpenOffice.Org dosyayı .doc uzantılı kaydetmek için süzgeç bölümüne tıklayıp Microsoft Word 97/2000/XP (.doc) satırını seçip tamama basın. Böylece Microsoft Office programı olanlar da sizin dosyalarınızı okuyabilecektir.
İpucu; İsterseniz kaydetme işini otomatik olarak .doc uzantılı olmasını ayarlayabilirsiniz. Bunun için “Araçlar > Seçenekler > Yükle-Kaydet > Genel” yolunu izleyin. [4]
Pardus üzerinden Windows bölümüne ulaşamıyorum ne yapmalıyım?
Bu olay neredeyse herkesin başına gelir. Daha bir gün önce gördüğümüz Windows bölümü nereye gitmiş olabilir? Windows’tan Pardus’u Pardus’tan da Windows’u görebilmek için sisteminizi normal kapatmalısınız. Eğer sisteminiz beklenen biçimde kapatılmamışsa o bölümü göremeyeceksiniz demektir.
Bunun için bilgisayarınızı kapatıp Windows’ta açın ve yeniden kapatın. Şimdi Pardus’ta açtığınızda Windows’unuzu geri geldiğini göreceksiniz. [5]
Güvenlik duvarını çalıştıramıyorum ne yapmalıyım?
Güvenlik duvarı Pardus’la birlikte gelir. Sizin ayrıca yüklemenize gerek kalmaz. Ancak Pardus 2008′de bilgisayarınızı her açtığınızda güvenlik duvarını yeniden çalıştırmak zorunda kalabilirsiniz. Bunu engellemek için şu yolu deneyin: Pardus -> Tasma -> Sistem Seçenekleri -> Servis Yöneticisi burada güvenlik duvarını bulup alttan “Açılışta Çalıştır”ı işaretleyin. Eğer güvenlik duvarını göremiyorsanız üstte “Sadece Sunucuları Listele”den işareti kaldırın.
Internet Explorer’ın girdiği bazı sayfalara giremiyorum
Bazı İnternet sayfaları sadece İnternet Explorer ile giriş yapmak üzere ayarlanmış olabiliyor. Bu başlıca site yapımcısının hatası olmasına rağmen derdi ile uğraşan bizler oluyoruz. Ancak dert etmemek gerekiyor. Eğer Windows lisansınız varsa sorun değil. İes4linux sizin için gerekli olan program. Sayfasında nasıl yükleneceği anlatılıyor.
Pardus menüsü kayboldu ne yapabilirim?
Panele gelip sağ tıklayın. Panel kilidini aç > Programcık ekle > KDE menüsü yolunu izleyin. Eğer Panelde kaybolmuşsa Alt + F2 ile çıkan pencereye kicker > çalıştır ile panelin geri gelmesini sağlayabilirsiniz.
Bilgisayarım açılmıyor, parola yazdığım ekrandan ileri gitmiyor
Bilgisayarınız gereğinden fazla dosyayla dolu olduğunda açılmaz. Bunun için Pardus’taki fazla dosyaları silmeniz gerekir. Bilgisayarı normal yöntemlerle açtığınızda yedekleme yapın.
***
Windows’taki Komut İstemi Penceresi ya da diğer bir değişle Ms-Dos penceresinin yerine Pardus’ta Bash Kabuğu ile karşılaşırsınız. Ama unutmayın Linux dağıtımlarında alternatif çok. Mesela Bash’ın dışında sh, ksh, csh, tcsh gibi diğer kabuklar da kullanilabilir.
Windows’taki Pencere Sistemi‘nin Pardus’taki karşılığı nedir? Çoğu kez KDE. Çünkü Pencere sisteminin yanı sıra içerisinde birçok yararlı program daha barındıran geniş bir paket. Ama Linux Dağıtımları için KDE dışında da alternatifleriniz var. Bunların en önemlisi Gnome. Gnome da yaygın kullanılan bir pencere sistemidir. Bunun dışındaIceWM, XFce gibi pek çok pencere yöneticisi daha vardır ve sisteminizi bu pencere yöneticileri ile kullanabilirsiniz.
Bilgisayarım ve Belgelerim klasörlerinin karşılığı ise Masaüstünde görebileceğiniz System simgesidir. Harddisklerinize ve açmış olduğunuz kullanıcının belgelerine bu simgeden ulaşabilirsiniz.
Burada bir hatırlatma yapmakta fayda var. Windows ve Pardus dosyalarınızı Harddiskinize aynı yöntemlerle yazmazlar. Biliyorum yöntemler ne diyeceksiniz? Ne mi? Dosya sistemleri tabi. Windows Fat ve NTFS dosya sistemleri üzerinde çalışır ve bu sistemlere yazabilir. Pardus ise güncel olarak ext2 ve ext3 dosya sistemleri ile çalışır. Tabi Linux için bunun da alternatifleri vardır(ext, minix, reiserfs vb.). Linux’un kullandığı bu dosya sistemleri dışında desteklediği yani üzerine kurulmasada üzerinde işlem yapabildiği dosya sistemleri de vardır. En önemlileri ise yine Windows’tan tanıdığımız Fat ve NTFS.
Windows’ta kullandığımız Denetim Masası‘nın karşılığı Pardus’ta Tasma‘dır. Yer ve dil ayarlarını, fare ayarlarını ve daha bunun gibi pek çok denetim ayarlarını bu program ile yaparız.
Şimdi en önemli soruya geldik. Ben Windows’ta programları genelde kur.exe , setup.exe ve install.exe gibi dosyalar yardımıyla kurardım. Şimdi Pardus’ta ne yapacağım diyorsanız aslında bu yapıdan farklı bir yapıda çalışmayacağınızı bilmeniz gerekir. Pardus’ta programlar bir tıklama ile kurulabilir. Ama bu kurulum dosyalarının uzantısı (Hani Windows’ta dosya ismi ve noktadan sonra gelen 3 harf ) Windows’ta alışık olduğumuz (exe) Son zamanlarda da (msi) değil (pisi)‘dir. Ve dosya ismi genelde kur, setup, install değildir. Çünkü pisi paketleri sadece ve sadece kurulum paketleridir. Yani uygulama dosyaları gibi çalışmazlar.
Burada birşeyi daha belirtmek gerekir. Windows’ta standart olarak dosya uzantısı en fazla 3 karekterdir. Pardus’ta ise böyle bir kısıtlama yoktur. Yani bir karekter de olabilir hiç olmayabilirde. Uzantı ne işe yarar diyenler içinde belirtelim. Uzantı o dosyanın cinsini belli eder. Çok iyi bildiğimiz mp3 ve jpg dosyaları gibi. Mesela mp3 dediğimiz müzik dosyalarının uzantısı (mp3) ’dür. Ve çoğunlukla kullandığımız resim dosyası uzantısı da (jpg) ’dir. Tabi bu sadece (mp3) uzantılı dosyalar müzik dosyasıdır ya da sadece (jpg) uzantılı dosyalar resim dosyalarıdır demek manasına gelmez.
Evet kurulumdan bahsetmiş iken Windows’ta Program kurulumlarını ve Kaldırmasını takip ettiğimiz bölüm olan Program Ekle/Kaldır Bölümünün Pardus’taki KarşılığınınPisi-Kga olduğunu söylemeden olmaz sanırım. Ama Windows’tan farklı olarak birçok açık kaynak kodlu ve ücretsiz programı İnternetteki pisi dosyaları için açılmış depolardan bu program yardımıyla Pardus’umuza yükleyebiliriz. Burada Windows gibi neredeyse sadece ticari programlarla çalışan bir sistemin bunu yapmasının mümkün olmadığını söylemek sanırım kahinlik olmayacaktır.
İyi güzelde biz Windows’taki pek çok belgeyi dosya uzantısına göre anlayabiliyordum. Ama şimdi neredeyse dosya uzantılarının tamamına yabancıyım. Ben Pardus‘taki bu yeni dosya uzantılarını nasıl anlayacağım?
Derseniz eğer;
Dedik ya Windows‘ta kullandığımız birçok programın Pardus‘ta büyük ihtimalle bir veya daha çok karşılığı vardır diye. En belirginlerini yazalım.
Windows ile kullandığımız (.zip) ve (.rar) sıkıştırma formatlarını Pardus ile kullanabiliriz ama Pardus‘ta bunların yanında karşınıza çok kullanılan başka dosya sıkıştırma formatlarıda çıkacak.
Bunlar;
gzip ile sıkıştırılmış dosyalar : .gz
gzip ile sıkıştırılmış tar arşivi : .tgz , tar.gz
bzip2 ile sıkıştırılmış dosyalar : .bz2
bzip2 ile sıkıştırılmış tar arşivi : .tar.bz2
Bunun dışında yine Windows‘ta kullanılan sıkışmamış ses dosyaları olan (.wav) dosyaları gibi pardus’ta (.au) dosyaları da aynı iş için kullanılır. Tabi (.wav) dosyaları yine Pardus’ta kullanılabilir.
Sıra geldi Office dosyalarına. Yine Microsoft Office‘ile oluşturulan (.doc) , (.xls) , (.ppt) , (.pps) dosyalarını Pardus‘ta OpenOfis yardımı ile kullanabilirsiniz. Bunlara ek olarak Open Office sayesinde Pardus‘ta çoğunlukla daha farklı dosya uzantılarını göreceksiniz.
Bunlarda ;
OpenOffice.Org Kelime İşlemci (Writer) : .sxw - (Microsoft Office Word formatı olan .doc yazı belgesi gibi)
OpenOffice.Org Hesap Tablosu (Calc) : .sxc - (Microsoft Office Excel formatı olan .xls hesap tablosu belgesi gibi)
OpenOffice.Org Sunu (Impress) : .sxi - (Microsoft Office PowerPoint formatı olan .ppt ve .pps sunum proje ve belgeleri gibi)
OpenOffice.Org Veri Tabanı (Base) : .odb - (Microsoft Office Access formatı olan .mdb veritabanı belgesi gibi)
Peki Winows‘ta kullanılan standart sıkışmamış resim dosyası olan (.bmp) için durum ne? Tabi bu formatı da Pardus‘ta kullanabilirsiniz ama bunun Pardus‘ta asıl karşılığının (.xpm) olduğunu göreceksiniz.
Peki Windows‘ta birçok program kurulurken system‘in içine atılan (.dll) dosyaları gibi dosyalar pardus’ta yok mu? (.dll) dosyaları yapısı gereği Windows’a özgü kütüphane dosyalarıdır. Pardus’ta ise (.so) dosyaları bu amaçla kullanılan dosyalardır.
Windows‘ta birçok programın yapılandırma için kullanmış olduğu (.inf) dosyalarında durum ne mi? Oda aslında bir Windows dosya formatıdır. Pardus’ta onun yerine(.conf) dosyaları aynı iş için kullanılır.
Bunun dışında Windows’ta normal ayarlar ile göremediğimiz gizli dosyalar vardı. İşte onların gizliliğini Pardus’ta dosya niteliklerinden değil, dosya isminin başına konmuş olan noktadan anlıyoruz. Örnek : (.hakamaka) Yanlız dikkat edin burada hakamaka dosya uzantısı değil. Çünkü noktadan önce belirtilmiş başka herhangi bir isim yok.
Ve ek olarak Windows‘ta kullanılan birçok programın karşılığını Pardus‘ta bulabilirsiniz.
Bunlar;
(Pardus - Windows)
Kword -> Wordpad
KolourPaint -> Paint
AmaroK+Kafein -> Windows Media Player
Xmms -> Winamp
K3b -> Nero
Krec -> Ses Kaydedicisi
Kmail -> Outlook Express
Krdc -> Uzak Masaüstü Bağlantısı
Konqueror -> Internet Explorer
Konqueror -> Dosya Yöneticisi
Kwrite -> Notepad
KPPP -> Çevirmeli Ağ Aracı
Kopete, Amsn -> MSN Messenger
Gaim -> Gaim
Skype -> Skype
Pisi-kga -> Program Ekle Kaldır
Tasma , KDE Kontrol Merkezi -> Denetim Masası
Kmag (Ekran Büyüteci) -> Büyüteç
KCalc (Hesap Makinesi) -> Hesap Makinesi
KFax , KFaxView (Fax Görüntüleyici) -> Faks Konsolu
KDE Adres Defteri, Kontact (Daha Gelişmiş) -> Adres Defteri
ProcessTable (KDE Sistem İzleyici) Kısayolu CTRL+ESC , Ksysgourd (Daha Detaylı) -> Görev Yöneticisi
QTparted (Disk Bölümleyicisi) -> Disk Yönetimi (Bilgisayar Yönetiminin İçinde)
KSystemlog (KSistemGünlüğü) -> Performans Günlükleri ve Uyarılar (Bilgisayar Yönetiminin İçinde)
Windows’ta kullanılan Administrator yani yönetici kullanıcı yerine Linux’ta root yönetici kullanıcısı vardır.
Pardus’ta da windows’ta olduğu gibi başlangıçta yönetici gizli kullanıcıdır. Eğer istenirse açılması gerekir. Ama bu pek tavsiye edilmiyor. Zira yönetici olarak yapmamız gereken işleri x pencere sunucusunu kullanmadan da konsol ekranından yapabilmekteyiz.
Windows’ta gelişmiş haklara sahip olmak için gerekli olan yönetici kipinde bir kullanıcı olmak yerine Linux’ta yapacağın işlem sırasında kullanacağın komutun başına sudoekleyerek yönetici kipini gerektiren tüm işlemleri yapabilirsiniz. Ya da birden fazla kabuk penceresinden(Windows’taki MS-Dos komut istemi) birinde(X sunucu ekranında yani pencere ekranında CTRL+ALT+F1 ya da F2 bu şekilde F6 tuşlarına basarak 6 Farklı kullanıcı ile konsol hesabını çalıştırabilirsiniz) root olarak işleminizi kabuk’ta da yapabilirsiniz.
Konsol ekranında dikkat etmeniz gereken önemli şeylerden biri $ işareti. Bu işaret sizin normal bir kullanıcı, # işareti ise sizin root yani yönetici kullanıcı olduğunuzu gösterir. Eğer $ işareti ile belirtilmiş normal kullanıcı kipinden root yani yönetici kullanıcı kipine geçmek isterseniz su komutunu vermeniz, kullanıcı adı olarak root şifre olarakta Pardus’un kurulumunda ayarlamış olduğunuz root şifresini yazmanız durumunda # işaretini göreceksiniz. Yani artık root kipindesiniz.
Birde ~ işareti sizin Ev Dizininde olduğunuzu gösterir.
Size çok işinize yarayacağını bildiğim için kabuk ekranında kullanılan komutları öğrenmenizi tavsiye ederim.
Bu niye bu kadar önemli diyebilirsiniz ama pencereler ile anlatılması çok uzun sürecek işlemleri arkadaşınızın size verdiği üç satırlık bir kod ile basitçe halledebileceğiniz için desem beni anlamış olursunuz sanırım. Tabi bunun bir nedeni de Pencere sisteminde o anki kullanıcıyı değiştirmeden yönetici işlemlerini yapabilmek. Zira bunun sağlayacağı güvenlik ve kolaylık yadsınamaz.
Sıra geldi Windows‘ta alışmış olduğumuz temel bazı klasörler ve kısayollar için yaklaşık olarak Pardus‘ta denk düştüğü karşılıklara.
Bu noktada öncelikle açıklamam gereken birşey var. Pardus’ta Windows’ta olduğu gibi C: yada D: gibi harddisk bölümleri bulacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Zira Pardus’ta bütün dosyalar tek bir dizin hiyerarşisinde tutulur. Windows kurulu bölümlerinize Pardus’ta ana dizindeki yani / dizinindeki media klasörünün içinde hda1,hda2 gibi isimler alan klasörlerin içinden erişebilirsiniz. Unutmadan şunuda belirteyim Windows’ta olanın aksine Pardus her harddisk bölümünü sadece o bölüme erişilmek istendiğinde ilk kez çalıştırır ve sonraki denemelerde bu ilk erişimden gelen tampon bilgilerle bu disk bölümüne daha çabuk erişir.
Şunu özellikle belirtmek gerekir. Linux, Windows’tan farklı bir dizin hiyerarşisi izler. Nasıl derseniz. Windows’ta genellikle yüklenen programlar program files klasörü altında saklanırken Pardus’ta durum size çok daha karışık gözükecektir. Pardus’ta bir programın dosyaları aynı türdeki dosyaları saklayan gerekli klasörlere dağıtılır. Bu şekilde aradığınız bir yerelleştirme dosyasını yani programın Türkçe çalışması için yapılmış çeviri dosyasını, programın kullandığı kütüphane dosyasını yani Windows’taki(.dll) Pardus’taki (.so) dosyası ve bunun gibi belirli bir amaç için kullanılan dosyaları yerleştirilmiş oldukları kendine özgü klasörin içinde bulabilirsiniz.
Bu yapı size başlangıçta biraz karışık gelecektir ama zamanla işlerinizi daha da kolaylaştırdığını anlayacaksınız.
Başlangıç olarak masaüstünde bulunan Bilgisayarım klasörünün yerini Pardus’ta Sistem klasörü alır.
Yine masaüstünde bulunan diğer bir klasör olan Geri Dönüşüm Kutusu‘nun bir benzeride Pardus’ta Çöp olarak yer almaktadır.
Şu ünlü Başlat çubuğunun yerini ise Pardus’ta yine Pardus isimli bir çubuk almaktadır.
Masaüstünde bulunan Sistem klösürünün içinde, Depolama Ortamı(yani harddiskler ve cd sürücüler gibi ortamlar), Başlangıç Dizini, Çöp(yada Windows’tan hatırladığınız Geri Dönüşüm Kutusu), Kullanıcı Dizinleri ve Uzak Yerler bulunur.
Windows’ta kurulu bölümün ana dizininde bulunan Documents and Settings klasörünün yerini Pardus’ta büyük oranda Ev Dizini (harddiskin içinden erişmek istediğinizde bu dizini home ismiyle görürsünüz) alır. Ancak yönetici yani root dosyaları ayrıcalıklı olarak yine root isimli dizinde yer alır.
Şimdi gelelim Program Files klasörünü yaklaşık olarak Pardus’ta ne temsil ediyora. Bu klasör ana dizindeki usr klasörüdür. Ama onun içide Windows’a göre karışıktır.
Sanırım Windows klasörünün Pardus’ta yaklaşık bir karşılığı bile olmadığını söylememe gerek yok. Dediğim gibi her dosya kendi tipindeki dosyaların olduğu dizinde yer almakta.
Pardus’ta (.so) yani kütüphane dosyaları diğer bir değişle Windows’ta bulunan (.dll) dosyalarının benzerleri lib ve usr/lib dizinlerinde yer alır.
Windows’ta bulunan CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT gibi sistem açılışı ve pencere sisteminin düzenini etkileyen dosyaların yer aldığı dizin ise etc dizinidir.
Programların dil dosyaları ise Pardus’ta usr/share/locale dizininde saklanır.
Açılış seçeneklerinin ve Linux çekirdeğinin yer aldığı dizin boot dizinidir.
Geçici dosyaların yer aldığı dizinde Pardus’ta tmp ve /var/tmp dizinidir.
Ek olarak Konsol ekranındaki komutların saklandığı dizin bin ve sbin dizinleridir.
Pardus Kullanımını Kolaylaştıracak Birkaç İpucu
Önce kurulumda aktif olmayan CTRL+ALT+BACKSPACE yi aktif edelim.
Sistem ayarları > Ülke, Bölge ve Dil yerinden resimde ki Key squence to kill the X server tik’liyoruz
Ekran görüntüsü yakalama programını (KSnapshot) istersek ”Print Screen” tuşuna atayabiliriz (tabii bu tuşu başka iş için kullanmıyorsak)
En Sol altta KDE simgesine sağ tık > menü düzenleyici
Opera’yı varsayılan tarayıcı yapabiliriz.
Sistem ayarları > Ön tanımlı uygulamalar.
Bilgisayarı açtığımız da sağ altta sistem tepsisin de ki programların yeni oturum açtığınız da açılmamasını istiyorsanız, bu ayarı yapın.
Sistem ayarları > Gelişmiş > Oturum yöneticisi
Sistem canavarı masa üstü (nepomuk) uygulamasını kapatabilirsiniz.
Sistem ayarları > Gelişmiş > Masa üstü araması
Ekran görüntüsü hafif puslu veya gözünüzü yoruyorsa ClearType denilen bu ayarı yapın
Sistem ayarları > Görünüm > Yazı tipleri
Ülke/dil ayarları bölümünde İng. olan yeler varsa resmi uygulayın.
Sistem ayarları > Ülke, Bölge ve Dil
Ekran kartını tanıtıp, Monitör’ünüzü tanıtmadıysanız onuda tanıtın.
Sistem ayarları > Ekran > Aygıtlar
Resme bakarak monitör marka/model’e göre tanıtma işlemini yapın,
restart‘tan sonra açılış ekranında F4‘e basarak Yeniden tanı dediğinizde, Monitör ayarınız onaylanır.
Belgelerim nerede?
Pardus’ta Belgelerim klasörü /home/kullanıcı adi Ev Dizini içerisinde yer alır. Ulaşmak için masa üstünde ev sembolüne tıklayabilirsiniz.
Bilgisayarım nerede?
Pardus’ta Bilgisayarım dizini bulunmamaktadır. Onun yerine masa üstünde Sisteme tıklayabilirsiniz. Burada sisteminiz hakkında bazı özet bilgiler ve ulaşmak isteyeceğiniz bazı dizinler verilmiştir. Disk Bilgisi başlığı altında sabit diskinizin bölümlerini bulabilirsiniz. Bunların üzerine tıklayarak istediğiniz bölüme ulaşabilirsiniz. Solda bulunanOrtak Dizinler başlığı altında Ev Dizini (Windows’taki Belgelerim), Kök Dizin, Ağ Dizinlerine ulaşabilirsiniz. Bunlar içinde Kök Dizini Pardus’un dosya sistemini anlamamız için çok önemlidir. Üzerine tıkladığınızda değişik fonksiyonlara sahip dizinler göreceksiniz. Bunlar içinden özellikle bahsedilmesi gereken ve en çok merak edeceğiniz mnt,home dizinleridir.
mnt dizini içinde bilgisayarınıza bağlı olan sabit disk ve diğer medyaları (flopy disk, dvd, cd…) bulabilirsiniz.
“C:” dizinine ne oldu?
Linux ve Windows arasındaki önemli farklılıklardan biriside dizinlere verdikleri isimdir. Windows alfabedeki harfleri kullanarak dizinleri isimlendirirken Linux daha ayrıntılı bir isimlendirme kullanır. [1]
hda: birinci IDE portuna master olarak bağlı sabit disk
hda1, hda2, hda3: sabit diskin birinci, ikinci ve üçüncü disk bölümleri (partisyon). Windows’ta C:, D:, E: bölümlerine denk gelir.
hdb: birinci IDE portuna slave olarak bağlı sabit disk alanı
hdc: ikinci IDE portuna master olarak bağlı sabit disk alanı
hdd: ikinci IDE portuna slave olarak bağlı sabit disk alanı
sda: birinci SCSI sabit disk
sdb: ikinci SCSI sabit disk
cdrom: CD-ROM sürücüsü
fd0: ilk disket sürücüsü
fd1: ikinci disket sürücüsü [2][3]
Bağlamak (mount) ne demektir?
Bir sabit disk bölümünü kullanabilmek için bağlamak gerekir. Örneğin hda1 bölümünü bağlamak istediğimizde
mount /dev/hda1 /mnt/hda1
gibi bir komutu girmemiz gerekir.
Ayrıca ayırmak istediğinizde de umount etmeniz gerekir. Örneğin CD-ROM’u ayırmak istiyorsanız:
umount /dev/cdrom
komutunu girmeniz gerekir.
Neyse ki artık Pardus buna gerek duymaksızın gördüğü bütün sabit disk ve diğer sürücüleri otomatik olarak bağlıyor ve ayırıyor. Sizin herhangi bir şey yapmanıza gerek yoktur.
Konsol nedir?
Windows kullanıcıları çoğu işini bir ara yüz kullanarak hallederler. Pardus’ta da pek çok işinizi bu şekilde halledebilirsiniz. Ancak konsolu kullanarak sorunlardan daha kolay haberdar olursunuz. Bu nedenle konsol kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Konsolu açabilmek için değişik yöntemler kullanılabilir; Alt + F2 tuşlarına beraberce basın açılan pencereye konsole yazın, herhangi bir dizindeyken F4 tuşuna basın. Ayrıca eğer YaKuake açıksa F12 tuşuna basarak konsolu kullanabilirsiniz.
Program nasıl kurulur?
İster konsoldan ister Pisi’den program kurabilirsiniz. Pardus’ta pek çok program kurulu olarak gelir. Çoğu kullanıcının yeni bir program kurmasına bile gerek kalmayabilir.
Sırasıyla aşağıdakilere tıklayın. (Pardus ile başlayan bu zincirde Windows’ta bulunan başlangıç burada Pardus adını alır ve bilgisayarın masa üstünde sol alt köşededir.)
Pardus / Sistem / Paket Yöneticisi
Burası hem güncelleme yapmak için hem de yeni paketleri kurmak için kullanılır. Güncelleme yapmak için Piside üstte Güncellemeleri Göster tuşuna tıklayın. Eğer bilgisayarınızda yüklemediğiniz güncellemeler varsa liste halinde gözükecektir. İsterseniz işinize yarayanları seçerek yükleyebileceğiniz gibi Bu katagorideki tüm paketleri seçe tıklayarak hepsini seçer, sağ üstteki Paket(leri) güncelle tuşuna tıklayarak bilgisayarınız için hazırlanmış güncelemeleri yükleyebilirsiniz.
Yeni paket kurmak istiyorsanız. Sol üstteki Yeni Paketleri Göster tuşuna tıklayın ve yeni paketleri görün. Eğer aradığınız bir isim varsa bunu üstte Ara’ya istediğiniz ismi yazın. Bulduğunuzda sağ üstteki Paket(leri) Kura tıklayın.
Program nasıl kaldırılır?
Yine Pisi’ye başvuracağız. Onun için Pisi’yi açın. Üstteki Kurulu Paketleri Gösteri tıklayın. Böylece bilgisayarınızda var olan paketler sıralanacaktır. Aradığınız bir paket varsa üstten ara fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Bulduğunuz sonucun yanındaki kutucuğu seçili hale getirin. Sağ üst köşede Paket(leri) Kaldır tuşuna tıklayarak paketi kaldırabilirsiniz.
Root olmak ne demektir?
Windows’ta yetkili kullanıcı Administrator olarak adlandırılır. Linux’te ise bu hakka sahip kullanıcı roottur. Root kullanıcı olarak bilgisayarı açtığınızda program kurabilir, kaldırabilirsiniz. Bunun için şunları yapmalısınız:
Öncelikle konsolu açın. Alt + F2 tuşlarına basın ve çıkan yere konsole yazın. Konsol açılınca
su root
yazın. Sizden şifrenizi isteyecektir. Pardus’u kurarken belirlemiş olduğunuz root şifresidir girilecek olan.
Çalışmayan yazılımı nasıl kapatırım?
Bazen başımıza gelmiyor değil. Bir program çalışırken öylece donup kalıyor ve çalıştıramıyoruz. Kapatmak istediğinizde kapanmıyor da. Bu durumda KDE Sistem İzleyici sizin işinize yarayacaktır. Çalıştırmak için Ctrl + Esc tuşlarına basın. Arkasından çalışan programın ismini Ara bölümüne yazarak bulabilir ve programınızı buradansonlandırabilirsiniz.
Belgelerimi nasıl okuyacağım ve nasıl kaydedeceğim?
Microsoft Word ile yazdığınız dosyaları Pardus’ta OpenOffice.Org ile okuyup, yazabilirsiniz. Microsoft Word .odt uzantılı dosyaları okuyamaz, OpenOffice.Org Microsoft Word’e ait .doc uzantılı dosyaları okur, değişiklik yapar ve kaydedebilir.
OpenOffice.Org dosyayı .doc uzantılı kaydetmek için süzgeç bölümüne tıklayıp Microsoft Word 97/2000/XP (.doc) satırını seçip tamama basın. Böylece Microsoft Office programı olanlar da sizin dosyalarınızı okuyabilecektir.
İpucu; İsterseniz kaydetme işini otomatik olarak .doc uzantılı olmasını ayarlayabilirsiniz. Bunun için “Araçlar > Seçenekler > Yükle-Kaydet > Genel” yolunu izleyin. [4]
Pardus üzerinden Windows bölümüne ulaşamıyorum ne yapmalıyım?
Bu olay neredeyse herkesin başına gelir. Daha bir gün önce gördüğümüz Windows bölümü nereye gitmiş olabilir? Windows’tan Pardus’u Pardus’tan da Windows’u görebilmek için sisteminizi normal kapatmalısınız. Eğer sisteminiz beklenen biçimde kapatılmamışsa o bölümü göremeyeceksiniz demektir.
Bunun için bilgisayarınızı kapatıp Windows’ta açın ve yeniden kapatın. Şimdi Pardus’ta açtığınızda Windows’unuzu geri geldiğini göreceksiniz. [5]
Güvenlik duvarını çalıştıramıyorum ne yapmalıyım?
Güvenlik duvarı Pardus’la birlikte gelir. Sizin ayrıca yüklemenize gerek kalmaz. Ancak Pardus 2008′de bilgisayarınızı her açtığınızda güvenlik duvarını yeniden çalıştırmak zorunda kalabilirsiniz. Bunu engellemek için şu yolu deneyin: Pardus -> Tasma -> Sistem Seçenekleri -> Servis Yöneticisi burada güvenlik duvarını bulup alttan “Açılışta Çalıştır”ı işaretleyin. Eğer güvenlik duvarını göremiyorsanız üstte “Sadece Sunucuları Listele”den işareti kaldırın.
Internet Explorer’ın girdiği bazı sayfalara giremiyorum
Bazı İnternet sayfaları sadece İnternet Explorer ile giriş yapmak üzere ayarlanmış olabiliyor. Bu başlıca site yapımcısının hatası olmasına rağmen derdi ile uğraşan bizler oluyoruz. Ancak dert etmemek gerekiyor. Eğer Windows lisansınız varsa sorun değil. İes4linux sizin için gerekli olan program. Sayfasında nasıl yükleneceği anlatılıyor.
Pardus menüsü kayboldu ne yapabilirim?
Panele gelip sağ tıklayın. Panel kilidini aç > Programcık ekle > KDE menüsü yolunu izleyin. Eğer Panelde kaybolmuşsa Alt + F2 ile çıkan pencereye kicker > çalıştır ile panelin geri gelmesini sağlayabilirsiniz.
Bilgisayarım açılmıyor, parola yazdığım ekrandan ileri gitmiyor
Bilgisayarınız gereğinden fazla dosyayla dolu olduğunda açılmaz. Bunun için Pardus’taki fazla dosyaları silmeniz gerekir. Bilgisayarı normal yöntemlerle açtığınızda yedekleme yapın.
***
Windows’taki Komut İstemi Penceresi ya da diğer bir değişle Ms-Dos penceresinin yerine Pardus’ta Bash Kabuğu ile karşılaşırsınız. Ama unutmayın Linux dağıtımlarında alternatif çok. Mesela Bash’ın dışında sh, ksh, csh, tcsh gibi diğer kabuklar da kullanilabilir.
Windows’taki Pencere Sistemi‘nin Pardus’taki karşılığı nedir? Çoğu kez KDE. Çünkü Pencere sisteminin yanı sıra içerisinde birçok yararlı program daha barındıran geniş bir paket. Ama Linux Dağıtımları için KDE dışında da alternatifleriniz var. Bunların en önemlisi Gnome. Gnome da yaygın kullanılan bir pencere sistemidir. Bunun dışındaIceWM, XFce gibi pek çok pencere yöneticisi daha vardır ve sisteminizi bu pencere yöneticileri ile kullanabilirsiniz.
Bilgisayarım ve Belgelerim klasörlerinin karşılığı ise Masaüstünde görebileceğiniz System simgesidir. Harddisklerinize ve açmış olduğunuz kullanıcının belgelerine bu simgeden ulaşabilirsiniz.
Burada bir hatırlatma yapmakta fayda var. Windows ve Pardus dosyalarınızı Harddiskinize aynı yöntemlerle yazmazlar. Biliyorum yöntemler ne diyeceksiniz? Ne mi? Dosya sistemleri tabi. Windows Fat ve NTFS dosya sistemleri üzerinde çalışır ve bu sistemlere yazabilir. Pardus ise güncel olarak ext2 ve ext3 dosya sistemleri ile çalışır. Tabi Linux için bunun da alternatifleri vardır(ext, minix, reiserfs vb.). Linux’un kullandığı bu dosya sistemleri dışında desteklediği yani üzerine kurulmasada üzerinde işlem yapabildiği dosya sistemleri de vardır. En önemlileri ise yine Windows’tan tanıdığımız Fat ve NTFS.
Windows’ta kullandığımız Denetim Masası‘nın karşılığı Pardus’ta Tasma‘dır. Yer ve dil ayarlarını, fare ayarlarını ve daha bunun gibi pek çok denetim ayarlarını bu program ile yaparız.
Şimdi en önemli soruya geldik. Ben Windows’ta programları genelde kur.exe , setup.exe ve install.exe gibi dosyalar yardımıyla kurardım. Şimdi Pardus’ta ne yapacağım diyorsanız aslında bu yapıdan farklı bir yapıda çalışmayacağınızı bilmeniz gerekir. Pardus’ta programlar bir tıklama ile kurulabilir. Ama bu kurulum dosyalarının uzantısı (Hani Windows’ta dosya ismi ve noktadan sonra gelen 3 harf ) Windows’ta alışık olduğumuz (exe) Son zamanlarda da (msi) değil (pisi)‘dir. Ve dosya ismi genelde kur, setup, install değildir. Çünkü pisi paketleri sadece ve sadece kurulum paketleridir. Yani uygulama dosyaları gibi çalışmazlar.
Burada birşeyi daha belirtmek gerekir. Windows’ta standart olarak dosya uzantısı en fazla 3 karekterdir. Pardus’ta ise böyle bir kısıtlama yoktur. Yani bir karekter de olabilir hiç olmayabilirde. Uzantı ne işe yarar diyenler içinde belirtelim. Uzantı o dosyanın cinsini belli eder. Çok iyi bildiğimiz mp3 ve jpg dosyaları gibi. Mesela mp3 dediğimiz müzik dosyalarının uzantısı (mp3) ’dür. Ve çoğunlukla kullandığımız resim dosyası uzantısı da (jpg) ’dir. Tabi bu sadece (mp3) uzantılı dosyalar müzik dosyasıdır ya da sadece (jpg) uzantılı dosyalar resim dosyalarıdır demek manasına gelmez.
Evet kurulumdan bahsetmiş iken Windows’ta Program kurulumlarını ve Kaldırmasını takip ettiğimiz bölüm olan Program Ekle/Kaldır Bölümünün Pardus’taki KarşılığınınPisi-Kga olduğunu söylemeden olmaz sanırım. Ama Windows’tan farklı olarak birçok açık kaynak kodlu ve ücretsiz programı İnternetteki pisi dosyaları için açılmış depolardan bu program yardımıyla Pardus’umuza yükleyebiliriz. Burada Windows gibi neredeyse sadece ticari programlarla çalışan bir sistemin bunu yapmasının mümkün olmadığını söylemek sanırım kahinlik olmayacaktır.
İyi güzelde biz Windows’taki pek çok belgeyi dosya uzantısına göre anlayabiliyordum. Ama şimdi neredeyse dosya uzantılarının tamamına yabancıyım. Ben Pardus‘taki bu yeni dosya uzantılarını nasıl anlayacağım?
Derseniz eğer;
Dedik ya Windows‘ta kullandığımız birçok programın Pardus‘ta büyük ihtimalle bir veya daha çok karşılığı vardır diye. En belirginlerini yazalım.
Windows ile kullandığımız (.zip) ve (.rar) sıkıştırma formatlarını Pardus ile kullanabiliriz ama Pardus‘ta bunların yanında karşınıza çok kullanılan başka dosya sıkıştırma formatlarıda çıkacak.
Bunlar;
gzip ile sıkıştırılmış dosyalar : .gz
gzip ile sıkıştırılmış tar arşivi : .tgz , tar.gz
bzip2 ile sıkıştırılmış dosyalar : .bz2
bzip2 ile sıkıştırılmış tar arşivi : .tar.bz2
Bunun dışında yine Windows‘ta kullanılan sıkışmamış ses dosyaları olan (.wav) dosyaları gibi pardus’ta (.au) dosyaları da aynı iş için kullanılır. Tabi (.wav) dosyaları yine Pardus’ta kullanılabilir.
Sıra geldi Office dosyalarına. Yine Microsoft Office‘ile oluşturulan (.doc) , (.xls) , (.ppt) , (.pps) dosyalarını Pardus‘ta OpenOfis yardımı ile kullanabilirsiniz. Bunlara ek olarak Open Office sayesinde Pardus‘ta çoğunlukla daha farklı dosya uzantılarını göreceksiniz.
Bunlarda ;
OpenOffice.Org Kelime İşlemci (Writer) : .sxw - (Microsoft Office Word formatı olan .doc yazı belgesi gibi)
OpenOffice.Org Hesap Tablosu (Calc) : .sxc - (Microsoft Office Excel formatı olan .xls hesap tablosu belgesi gibi)
OpenOffice.Org Sunu (Impress) : .sxi - (Microsoft Office PowerPoint formatı olan .ppt ve .pps sunum proje ve belgeleri gibi)
OpenOffice.Org Veri Tabanı (Base) : .odb - (Microsoft Office Access formatı olan .mdb veritabanı belgesi gibi)
Peki Winows‘ta kullanılan standart sıkışmamış resim dosyası olan (.bmp) için durum ne? Tabi bu formatı da Pardus‘ta kullanabilirsiniz ama bunun Pardus‘ta asıl karşılığının (.xpm) olduğunu göreceksiniz.
Peki Windows‘ta birçok program kurulurken system‘in içine atılan (.dll) dosyaları gibi dosyalar pardus’ta yok mu? (.dll) dosyaları yapısı gereği Windows’a özgü kütüphane dosyalarıdır. Pardus’ta ise (.so) dosyaları bu amaçla kullanılan dosyalardır.
Windows‘ta birçok programın yapılandırma için kullanmış olduğu (.inf) dosyalarında durum ne mi? Oda aslında bir Windows dosya formatıdır. Pardus’ta onun yerine(.conf) dosyaları aynı iş için kullanılır.
Bunun dışında Windows’ta normal ayarlar ile göremediğimiz gizli dosyalar vardı. İşte onların gizliliğini Pardus’ta dosya niteliklerinden değil, dosya isminin başına konmuş olan noktadan anlıyoruz. Örnek : (.hakamaka) Yanlız dikkat edin burada hakamaka dosya uzantısı değil. Çünkü noktadan önce belirtilmiş başka herhangi bir isim yok.
Ve ek olarak Windows‘ta kullanılan birçok programın karşılığını Pardus‘ta bulabilirsiniz.
Bunlar;
(Pardus - Windows)
Kword -> Wordpad
KolourPaint -> Paint
AmaroK+Kafein -> Windows Media Player
Xmms -> Winamp
K3b -> Nero
Krec -> Ses Kaydedicisi
Kmail -> Outlook Express
Krdc -> Uzak Masaüstü Bağlantısı
Konqueror -> Internet Explorer
Konqueror -> Dosya Yöneticisi
Kwrite -> Notepad
KPPP -> Çevirmeli Ağ Aracı
Kopete, Amsn -> MSN Messenger
Gaim -> Gaim
Skype -> Skype
Pisi-kga -> Program Ekle Kaldır
Tasma , KDE Kontrol Merkezi -> Denetim Masası
Kmag (Ekran Büyüteci) -> Büyüteç
KCalc (Hesap Makinesi) -> Hesap Makinesi
KFax , KFaxView (Fax Görüntüleyici) -> Faks Konsolu
KDE Adres Defteri, Kontact (Daha Gelişmiş) -> Adres Defteri
ProcessTable (KDE Sistem İzleyici) Kısayolu CTRL+ESC , Ksysgourd (Daha Detaylı) -> Görev Yöneticisi
QTparted (Disk Bölümleyicisi) -> Disk Yönetimi (Bilgisayar Yönetiminin İçinde)
KSystemlog (KSistemGünlüğü) -> Performans Günlükleri ve Uyarılar (Bilgisayar Yönetiminin İçinde)
Windows’ta kullanılan Administrator yani yönetici kullanıcı yerine Linux’ta root yönetici kullanıcısı vardır.
Pardus’ta da windows’ta olduğu gibi başlangıçta yönetici gizli kullanıcıdır. Eğer istenirse açılması gerekir. Ama bu pek tavsiye edilmiyor. Zira yönetici olarak yapmamız gereken işleri x pencere sunucusunu kullanmadan da konsol ekranından yapabilmekteyiz.
Windows’ta gelişmiş haklara sahip olmak için gerekli olan yönetici kipinde bir kullanıcı olmak yerine Linux’ta yapacağın işlem sırasında kullanacağın komutun başına sudoekleyerek yönetici kipini gerektiren tüm işlemleri yapabilirsiniz. Ya da birden fazla kabuk penceresinden(Windows’taki MS-Dos komut istemi) birinde(X sunucu ekranında yani pencere ekranında CTRL+ALT+F1 ya da F2 bu şekilde F6 tuşlarına basarak 6 Farklı kullanıcı ile konsol hesabını çalıştırabilirsiniz) root olarak işleminizi kabuk’ta da yapabilirsiniz.
Konsol ekranında dikkat etmeniz gereken önemli şeylerden biri $ işareti. Bu işaret sizin normal bir kullanıcı, # işareti ise sizin root yani yönetici kullanıcı olduğunuzu gösterir. Eğer $ işareti ile belirtilmiş normal kullanıcı kipinden root yani yönetici kullanıcı kipine geçmek isterseniz su komutunu vermeniz, kullanıcı adı olarak root şifre olarakta Pardus’un kurulumunda ayarlamış olduğunuz root şifresini yazmanız durumunda # işaretini göreceksiniz. Yani artık root kipindesiniz.
Birde ~ işareti sizin Ev Dizininde olduğunuzu gösterir.
Size çok işinize yarayacağını bildiğim için kabuk ekranında kullanılan komutları öğrenmenizi tavsiye ederim.
Bu niye bu kadar önemli diyebilirsiniz ama pencereler ile anlatılması çok uzun sürecek işlemleri arkadaşınızın size verdiği üç satırlık bir kod ile basitçe halledebileceğiniz için desem beni anlamış olursunuz sanırım. Tabi bunun bir nedeni de Pencere sisteminde o anki kullanıcıyı değiştirmeden yönetici işlemlerini yapabilmek. Zira bunun sağlayacağı güvenlik ve kolaylık yadsınamaz.
Sıra geldi Windows‘ta alışmış olduğumuz temel bazı klasörler ve kısayollar için yaklaşık olarak Pardus‘ta denk düştüğü karşılıklara.
Bu noktada öncelikle açıklamam gereken birşey var. Pardus’ta Windows’ta olduğu gibi C: yada D: gibi harddisk bölümleri bulacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Zira Pardus’ta bütün dosyalar tek bir dizin hiyerarşisinde tutulur. Windows kurulu bölümlerinize Pardus’ta ana dizindeki yani / dizinindeki media klasörünün içinde hda1,hda2 gibi isimler alan klasörlerin içinden erişebilirsiniz. Unutmadan şunuda belirteyim Windows’ta olanın aksine Pardus her harddisk bölümünü sadece o bölüme erişilmek istendiğinde ilk kez çalıştırır ve sonraki denemelerde bu ilk erişimden gelen tampon bilgilerle bu disk bölümüne daha çabuk erişir.
Şunu özellikle belirtmek gerekir. Linux, Windows’tan farklı bir dizin hiyerarşisi izler. Nasıl derseniz. Windows’ta genellikle yüklenen programlar program files klasörü altında saklanırken Pardus’ta durum size çok daha karışık gözükecektir. Pardus’ta bir programın dosyaları aynı türdeki dosyaları saklayan gerekli klasörlere dağıtılır. Bu şekilde aradığınız bir yerelleştirme dosyasını yani programın Türkçe çalışması için yapılmış çeviri dosyasını, programın kullandığı kütüphane dosyasını yani Windows’taki(.dll) Pardus’taki (.so) dosyası ve bunun gibi belirli bir amaç için kullanılan dosyaları yerleştirilmiş oldukları kendine özgü klasörin içinde bulabilirsiniz.
Bu yapı size başlangıçta biraz karışık gelecektir ama zamanla işlerinizi daha da kolaylaştırdığını anlayacaksınız.
Başlangıç olarak masaüstünde bulunan Bilgisayarım klasörünün yerini Pardus’ta Sistem klasörü alır.
Yine masaüstünde bulunan diğer bir klasör olan Geri Dönüşüm Kutusu‘nun bir benzeride Pardus’ta Çöp olarak yer almaktadır.
Şu ünlü Başlat çubuğunun yerini ise Pardus’ta yine Pardus isimli bir çubuk almaktadır.
Masaüstünde bulunan Sistem klösürünün içinde, Depolama Ortamı(yani harddiskler ve cd sürücüler gibi ortamlar), Başlangıç Dizini, Çöp(yada Windows’tan hatırladığınız Geri Dönüşüm Kutusu), Kullanıcı Dizinleri ve Uzak Yerler bulunur.
Windows’ta kurulu bölümün ana dizininde bulunan Documents and Settings klasörünün yerini Pardus’ta büyük oranda Ev Dizini (harddiskin içinden erişmek istediğinizde bu dizini home ismiyle görürsünüz) alır. Ancak yönetici yani root dosyaları ayrıcalıklı olarak yine root isimli dizinde yer alır.
Şimdi gelelim Program Files klasörünü yaklaşık olarak Pardus’ta ne temsil ediyora. Bu klasör ana dizindeki usr klasörüdür. Ama onun içide Windows’a göre karışıktır.
Sanırım Windows klasörünün Pardus’ta yaklaşık bir karşılığı bile olmadığını söylememe gerek yok. Dediğim gibi her dosya kendi tipindeki dosyaların olduğu dizinde yer almakta.
Pardus’ta (.so) yani kütüphane dosyaları diğer bir değişle Windows’ta bulunan (.dll) dosyalarının benzerleri lib ve usr/lib dizinlerinde yer alır.
Windows’ta bulunan CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT gibi sistem açılışı ve pencere sisteminin düzenini etkileyen dosyaların yer aldığı dizin ise etc dizinidir.
Programların dil dosyaları ise Pardus’ta usr/share/locale dizininde saklanır.
Açılış seçeneklerinin ve Linux çekirdeğinin yer aldığı dizin boot dizinidir.
Geçici dosyaların yer aldığı dizinde Pardus’ta tmp ve /var/tmp dizinidir.
Ek olarak Konsol ekranındaki komutların saklandığı dizin bin ve sbin dizinleridir.
Pardus Kullanımını Kolaylaştıracak Birkaç İpucu
Önce kurulumda aktif olmayan CTRL+ALT+BACKSPACE yi aktif edelim.
Sistem ayarları > Ülke, Bölge ve Dil yerinden resimde ki Key squence to kill the X server tik’liyoruz
Ekran görüntüsü yakalama programını (KSnapshot) istersek ”Print Screen” tuşuna atayabiliriz (tabii bu tuşu başka iş için kullanmıyorsak)
En Sol altta KDE simgesine sağ tık > menü düzenleyici
Opera’yı varsayılan tarayıcı yapabiliriz.
Sistem ayarları > Ön tanımlı uygulamalar.
Bilgisayarı açtığımız da sağ altta sistem tepsisin de ki programların yeni oturum açtığınız da açılmamasını istiyorsanız, bu ayarı yapın.
Sistem ayarları > Gelişmiş > Oturum yöneticisi
Sistem canavarı masa üstü (nepomuk) uygulamasını kapatabilirsiniz.
Sistem ayarları > Gelişmiş > Masa üstü araması
Ekran görüntüsü hafif puslu veya gözünüzü yoruyorsa ClearType denilen bu ayarı yapın
Sistem ayarları > Görünüm > Yazı tipleri
Ülke/dil ayarları bölümünde İng. olan yeler varsa resmi uygulayın.
Sistem ayarları > Ülke, Bölge ve Dil
Ekran kartını tanıtıp, Monitör’ünüzü tanıtmadıysanız onuda tanıtın.
Sistem ayarları > Ekran > Aygıtlar
Resme bakarak monitör marka/model’e göre tanıtma işlemini yapın,
restart‘tan sonra açılış ekranında F4‘e basarak Yeniden tanı dediğinizde, Monitör ayarınız onaylanır.