Özellikle otomasyon elektrik-elektronik teknolojilerinde çokca bahsi geçen PNP ve NPN terimlerini anlamak ve ikisi arasındaki farkı bilmek adına, öncelikle transistör teknolojisinden biraz bahsedelim. Transistör güç elektroniği devrelerinde en çok kullanılan kontrollü anahtarlama elemanlarından biridir. Günlük hayatımızda kullanılan bütün elektronik ekipmanların içinde transistör bulunmaktadır. Üç bacaklı yarı iletken bir eleman olan transistörün yapısı sırt sırta bağlanan iki diyota benzer. Kollektör, baz ve emitör transistörün bacaklarıdır. PNP ve NPN olmak üzere iki çeşit transistör bulunmaktadır.
NPN Transistör:
- NPN tipi transistörlerde Base voltajı Emitter voltajından yüksekse Collector’den Emitter’e doğru akım akmaya başlar.
- Base ucundan Emitter ucuna doğru çok az miktarda akım akar.
PNP Transistör:
- PNP tipi transistörlerde Base voltajı Emitter voltajından düşükse Emitter’den Collector’e doğru akım akmaya başlar.
- Emitter ucundan base ucuna doğru çok az miktarda akım akar.
P ve N harflerini Pozitif ve Negatif kelimelerinin baş harfleri olarak hatırlayalım. PNP tipi sensör çıkışı pozitif olan, NPN tipi sensör çıkışı negatif olan sensördür.
Sensörlerde genel olarak üç kablo vardır. Bunardan biri pozitif, biri negatif ve diğeri de sinyal yani çıkış ucudur. Aşağıda PNP ve NPN sensörlerin kablo uçları ve yüklerinin bağlanışı şema olarak gösterilmiştir.
• NPN sensörler Negatif ucun anahtarlandığı sensörlerdir. Yani sensör önündeki cismi gördüğünde çıkış negatif olur.
• PNP sensörler Pozitif ucun anahtarlandığı sensörlerdir. Yani sensör önündeki cismi gördüğünde çıkış pozitif olur.
Yukarıdaki anlatımda çıkış uçlarının pozitif ve negatif olduğu anlatıldı. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu PNP ve NPN sensörleri, NC ve NO ile karıştırmamaktır. NO ve NC (normal açık ve normal kapalı) ayrı bir durumdur.
NPN Transistör:
- NPN tipi transistörlerde Base voltajı Emitter voltajından yüksekse Collector’den Emitter’e doğru akım akmaya başlar.
- Base ucundan Emitter ucuna doğru çok az miktarda akım akar.
PNP Transistör:
- PNP tipi transistörlerde Base voltajı Emitter voltajından düşükse Emitter’den Collector’e doğru akım akmaya başlar.
- Emitter ucundan base ucuna doğru çok az miktarda akım akar.
P ve N harflerini Pozitif ve Negatif kelimelerinin baş harfleri olarak hatırlayalım. PNP tipi sensör çıkışı pozitif olan, NPN tipi sensör çıkışı negatif olan sensördür.
Sensörlerde genel olarak üç kablo vardır. Bunardan biri pozitif, biri negatif ve diğeri de sinyal yani çıkış ucudur. Aşağıda PNP ve NPN sensörlerin kablo uçları ve yüklerinin bağlanışı şema olarak gösterilmiştir.
• NPN sensörler Negatif ucun anahtarlandığı sensörlerdir. Yani sensör önündeki cismi gördüğünde çıkış negatif olur.
• PNP sensörler Pozitif ucun anahtarlandığı sensörlerdir. Yani sensör önündeki cismi gördüğünde çıkış pozitif olur.
Yukarıdaki anlatımda çıkış uçlarının pozitif ve negatif olduğu anlatıldı. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu PNP ve NPN sensörleri, NC ve NO ile karıştırmamaktır. NO ve NC (normal açık ve normal kapalı) ayrı bir durumdur.
