AKIM VE GERİLİM YÖNÜNE GÖRE KONVERTÖRLER (KIYICILAR)
5 gruba ayrılabilir.
* A Sınıfı Konvertörler
* B Sınıfı Konvertörler
* C Sınıfı Konvertörler
* D Sınıfı Konvertörler
* E Sınıfı Konvertörler
A Sınıfı Konvertör
Yük akımı yükün içine doğru akar. Şekil 2.1.a 'da gösterildiği gibi yük gerilimi de yük akımı da pozitiftir. Eksenleri IL, VL 'den oluşan bir düzlemin tek bölgesinde çalışabildiği için tek kadran tipi konvertör olarak adlandırılabilir.
B Sınıfı Konvertör
Yük akımı yükün dışından akar. Şekil 2.1.b 'de gösterildiği gibi yük gerilimi pozitif fakat yük akımı negatiftir. B sınıfı konvertör de A sınıfı konvertör gibi tek kadran tipidir. Buna karşılık, düzlemin ikinci bölgesinde çalıştığı için invertör olarak da kullanılabilir. Bu tip konvertör de Şekil 2.2.a 'da gösterilmektedir. Şekildeki E bataryası yükün bir kısmı ve DC motorun geri EMK 'sı olarak düşünülebilir.
S1 anahtarı kapatıldığında E bataryasından dolayı L bobininden bir akım geçer ve VL gerilimi sıfır olur. Ani yük gerilimi VL ve yük akımı IL Şekil 2.2.b ve c 'de sırasıyla gösterilmiştir.
Şekil 2.2.a 'daki devrede S1 anahtarı kapatıldığında
IL (t=0) = I1 olduğunda,
AT.t = t1,
IL (t = t1= kT) = I2 olur.,
S1 anahtarı açıldığında, L bobininde depolanmış enerjinin büyüklüğü D1 diyotu üzerinden VS kaynağına geri verilir. Yük akımı iL azalır.
t2 = (1-k).T , t = t2'de
IL (t = t2) = I1 Kararlı hal sürekli akımı için
IL (t = t2) = 0 Kararlı hal süreksiz akımı için
C Sınıfı Konvertör
Şekil 2.1.c 'de gösterildiği gibi yük akımı hem pozitif hem negatiftir. Fakat yük gerilimi her zaman pozitiftir. Şekil 2.3'de gösterilen ve iki kadran tip konvertör olarak bilinen C sınıfı konvertör A ve B tip konvertörlerin birleştirilmesinden oluşur. S1 ve D2, A sınıfı; S2 ve D1 B sınıfı konvertör vazifesini görür.S1 ve S2 aynı anda kapatılmadığı sürece C sınıfı konvertör hem doğrultucu hem de ters çevirici (invertör) olarak kullanılabilir.
D Sınıfı Konvertör
Yük akımı devamlı pozitiftir. Şekil 2.1.d 'de gösterildiği gibi yük gerilimi hem pozitif hem negatiftir. Şekil 2.4'deki bu devre doğrultucu veya ters çevirici olarak kullanılabilir. S1 ve S4 anahtarları kapatılırsa VL ve IL pozitif olur. S1 ve S4 anahtarları açıldığında yük akımı IL pozitif olur ve endüktif bir yük için akmaya devam eder. D2 ve D3'ün hazırladıkları yol ile yük akımı ve VL ters çevrilir.
E Sınıfı Konvertör
Şekil 2.1.e 'de gösterildiği gibi, yük akımı ve yük gerilimi, hem pozitif hem negatiftir. Şekil 2.5. 'de gösterilen ve 4 katran tip konvertör olarak da adlandırılabileceğimiz E sınıfı konvertör, 2 tane C sınıfı konvertörün birleştirilmesinden oluşur.
5 gruba ayrılabilir.
* A Sınıfı Konvertörler
* B Sınıfı Konvertörler
* C Sınıfı Konvertörler
* D Sınıfı Konvertörler
* E Sınıfı Konvertörler
A Sınıfı Konvertör
Yük akımı yükün içine doğru akar. Şekil 2.1.a 'da gösterildiği gibi yük gerilimi de yük akımı da pozitiftir. Eksenleri IL, VL 'den oluşan bir düzlemin tek bölgesinde çalışabildiği için tek kadran tipi konvertör olarak adlandırılabilir.
B Sınıfı Konvertör
Yük akımı yükün dışından akar. Şekil 2.1.b 'de gösterildiği gibi yük gerilimi pozitif fakat yük akımı negatiftir. B sınıfı konvertör de A sınıfı konvertör gibi tek kadran tipidir. Buna karşılık, düzlemin ikinci bölgesinde çalıştığı için invertör olarak da kullanılabilir. Bu tip konvertör de Şekil 2.2.a 'da gösterilmektedir. Şekildeki E bataryası yükün bir kısmı ve DC motorun geri EMK 'sı olarak düşünülebilir.
S1 anahtarı kapatıldığında E bataryasından dolayı L bobininden bir akım geçer ve VL gerilimi sıfır olur. Ani yük gerilimi VL ve yük akımı IL Şekil 2.2.b ve c 'de sırasıyla gösterilmiştir.
Şekil 2.2.a 'daki devrede S1 anahtarı kapatıldığında
IL (t=0) = I1 olduğunda,
AT.t = t1,
IL (t = t1= kT) = I2 olur.,
S1 anahtarı açıldığında, L bobininde depolanmış enerjinin büyüklüğü D1 diyotu üzerinden VS kaynağına geri verilir. Yük akımı iL azalır.
t2 = (1-k).T , t = t2'de
IL (t = t2) = I1 Kararlı hal sürekli akımı için
IL (t = t2) = 0 Kararlı hal süreksiz akımı için
C Sınıfı Konvertör
Şekil 2.1.c 'de gösterildiği gibi yük akımı hem pozitif hem negatiftir. Fakat yük gerilimi her zaman pozitiftir. Şekil 2.3'de gösterilen ve iki kadran tip konvertör olarak bilinen C sınıfı konvertör A ve B tip konvertörlerin birleştirilmesinden oluşur. S1 ve D2, A sınıfı; S2 ve D1 B sınıfı konvertör vazifesini görür.S1 ve S2 aynı anda kapatılmadığı sürece C sınıfı konvertör hem doğrultucu hem de ters çevirici (invertör) olarak kullanılabilir.
D Sınıfı Konvertör
Yük akımı devamlı pozitiftir. Şekil 2.1.d 'de gösterildiği gibi yük gerilimi hem pozitif hem negatiftir. Şekil 2.4'deki bu devre doğrultucu veya ters çevirici olarak kullanılabilir. S1 ve S4 anahtarları kapatılırsa VL ve IL pozitif olur. S1 ve S4 anahtarları açıldığında yük akımı IL pozitif olur ve endüktif bir yük için akmaya devam eder. D2 ve D3'ün hazırladıkları yol ile yük akımı ve VL ters çevrilir.
E Sınıfı Konvertör
Şekil 2.1.e 'de gösterildiği gibi, yük akımı ve yük gerilimi, hem pozitif hem negatiftir. Şekil 2.5. 'de gösterilen ve 4 katran tip konvertör olarak da adlandırılabileceğimiz E sınıfı konvertör, 2 tane C sınıfı konvertörün birleştirilmesinden oluşur.