GENEL BİLGİLER
Bu yüksek kalitede bir güç kaynağıdır ve çıkışı 0-30V arasında ayarlanabilir. Devre aynı zamanda 2mA-3 A arasında akım sınırlamsı yapar(maksimum çıkış akımı 3Adir). Bu özellik güç kaynağını laboratuvar şartlarında kullanmaya elverişli kılar. Akım sınırlayıcının devrede olduğunu gösteren bir gösterge mevcuttur. Böylece devrenizin çektiği akımın ayarlanan sınırlar içinde mi yoksa üzerinde mi olduğunu görebilirsiniz.
TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Giriş Voltajı: ................ 24 VAC
Giriş Akımı: ................ 3 A (max)
Çıkış voltajı: ............. 0-30 V ayarlanabilir
Çıkış akımı: ............. 2 mA-3 A ayarlanabilir
Çıkış voltajı ripıl oranı: .% 0.01 maximum
ÖZELLİKLERİ
- Düşük boyutlar, kolar montaj, basit kullanım
- Çıkış voltajı ayarlanabilir.
- Çıkış akımı sınırlanabilir.
- Beslediği cihazı maksimum korumaya alır.
ÇALIŞMA ŞEKLİ
Girişte 24/3 A lik bir indirici trafo vardır. 24 v Devrenin 1 ve 2 uçlarına bağlanır. Trafodan çıkan AC voltajı D1-D4 köprü diyodunda doğrultulur. Köprüden gelen DC gerilim C1 ve R1 den oluşan filtrede düzgünleştirilir. Devrede değişken geribesleme düzeneği yerine çıkış voltajının kontrolü için referans voltajı olarak kullanılan sabit kazanç yükselteci vardır. Referans voltajı U1 in çıkışında üretilir. Devre şöyle çalışmaktadır : D8 diyodu zener 5.6 V luk bir zener diyodudur ve burada 0 sıcaklık akımında çalışır. U1 in çıkış voltajı D8 diyodu çalışana kadar yükselmeye başlar. Bu durumda devere stabilize lur ve R5 direnci uçlarında 5.6 V görünür.Op-amp a ait non-inverting girişinden geçen akımın miktarı önemsizdir. Fakat bu akım R5 ve R6 dirençleri üzerinden de geçmektedir. Bu dirençlerin değerleri aynı olduğundan bu iki direncin uçları arasındaki voltaj herbirinin üzerindeki voltajın 2 katıdır. Böylece U1 çıkışındaki (pin 6) voltaj zener voltajının 2 katı, yani 11.2 V dur. U2 entegre devresi A=(R11+R12)/R11 formülüne göre sabit 3 X yükseltme faktörüne sahiptrir ve 11.2 voltluk referans voltajını yaklaşık 33 volta yükseltir. RV! Trimeri ve R10 direnci çıkış voltajı limitlerini ayarlamaya yarar ve böylece voltaj 0 V a kadar düşürülebilir.
Devrenin diğer bir avantajı da sabit çıkış voltajında maksimum çıkış akımını verebilmesidir. Bunu sağlamak için devre yüke seri bağlı olab R7 direnci üzerinde düşen voltajı algılamaktadır. Bu fonksiyondan sorumlu olan IC U3 tür. U3 ün inverting girişi R21 üzerinden 0 V a biaslanmıştır. Aynı zamanda aynı IC nin non-inverting girişi P2 aracılığı ile herhangi bir voltaja ayarlanabilir. Örneğin birkaç voltluk bir çıkış voltajı ele alalım. IC nin girişi 1 Volt ta tutulacak şekilde P2 ayarlanır. Eğer yük artarsa çıkış voltajı devrenin voltaj yükseltici bölümü tarafından sabit tutulur ve yükle seri durumda bulunan R7 nin varlığı düşük değerde olması ve voltaj kontrol devresinin geribesleme döngüsü dışında olması sebebiyle ihmal edilebilir bir etkiye sahiptir. Yük sabit tutulduğu ve voltaj değişmediği sürece devre kararlı durumdadır. Eğer yük artarsa ve böylece R7 üzerindeki voltaj düşümü 1 V un üzerine çıkarsa IC3 devreye girer ve devre sabit akım modunda çalışmaya döner. U3 ün çıkışı D9 aracılığı ile U2 nin non-inverting girişine akuple edilmiştir. U2 voltaj kontrolundan sorumludur. R7 uçları arasındaki voltaj kontrol edilir ve önceden ayarlamış olduğumuz (Örneğimizde 1 Volt) voltajın üzerine çıkmasına müsade edilmez. Çıkış akımı sabit tutulur ve akım limitini 0 mA hassasiyetinde sabit tutmak mümkündür. C8 kapasitörü devrenin kararlılığını artırmak için kullanılmaktadır. Q3 transistörü akım limiti aşıldığında uyarı maksadı ile LED in çalışması için kullanılmıştır. Çıkış voltajının kontrolunun 0 Volta kadar kontrolunun U2 tarafından sağlanabilmesi için bir negatif besleme barasına ihtiyaç vardır ve bu da C2 ve C3 çevresindeki devre tarafından sağlanmaktadır. Aynı negatif besleme U3 tarafından da kullanılmaktadır. U1 sabit şartlar altında çalışırken regüle edilmemiş pozitif besleme barasından ve şaseden de beslenerek çalışabilir. Negatif besleme barası R3 ve D7 tarafından stabilize edilen basit bir voltaj pompası tarafından üretilir. Negatif besleme barası bozulur bozulmaz Q1 tüm sürücüyü çıkış seviyesine çeker. Bu devreyi ve devreye bağlı cihazı korumak için çıkış voltajını AC kesilir kesilmez 0 a getirir. Normal çalışma sırasında Q1 R14 tarafından devre dışı bırakılır fakat negatif besleme barası bozulduğunda tranzistör çalışmaya başlar ve U2 nin çıkışını 0 a getirir. Entegre dahili bir korumaya sahiptir ve bu nedenle hasar görmez. Bu güç kaynağının çıkışı emniyetli olduğundan deneylerde kullanılmasında büyük avantajları vardır.
MALZEME LİSTESİ
R1 = 2,2 KOhm 1W
R2 = 82 Ohm 1/4W
R3 = 220 Ohm 1/4W
R4 = 4,7 KOhm 1/4W
R5, R6, R13, R20, R21 = 10 KOhm 1/4W
R7 = 0,47 Ohm 5W
R8, R11 = 27 KOhm 1/4W
R9, R19 = 2,2 KOhm 1/4W
R10 = 270 KOhm 1/4W
R12, R18 = 56KOhm 1/4W
R14 = 1,5 KOhm 1/4W
R15, R16 = 1 KOhm 1/4W
R17 = 33 Ohm 1/4W
R22 = 3,9 KOhm 1/4W
RV1 = 100K trimmer
P1, P2 = 10KOhm linear pontesiometer
C1 = 3300 uF/50V electrolytic
C2, C3 = 47uF/50V electrolytic
C4 = 100nF polyester
C5 = 200nF polyester
C6 = 100pF ceramic
C7 = 10uF/50V electrolytic
C8 = 330pF ceramic
C9 = 100pF ceramic
D1, D2, D3, D4 = 1N5402,3,4 diode 2A - RAX GI837U
D5, D6 = 1N4148
D7, D8 = 5,6V Zener D9, D10 = 1N4148
D11 = 1N4001 diode 1A
Q1 = BC548, NPN transistor or BC547
Q2 = 2N2219 NPN transistor
Q3 = BC557, PNP transistor or BC327
Q4 = 2N3055 NPN power transistor
U1, U2, U3 = TL081, operational amplifier
D12 = LED diode
Bu yüksek kalitede bir güç kaynağıdır ve çıkışı 0-30V arasında ayarlanabilir. Devre aynı zamanda 2mA-3 A arasında akım sınırlamsı yapar(maksimum çıkış akımı 3Adir). Bu özellik güç kaynağını laboratuvar şartlarında kullanmaya elverişli kılar. Akım sınırlayıcının devrede olduğunu gösteren bir gösterge mevcuttur. Böylece devrenizin çektiği akımın ayarlanan sınırlar içinde mi yoksa üzerinde mi olduğunu görebilirsiniz.
TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Giriş Voltajı: ................ 24 VAC
Giriş Akımı: ................ 3 A (max)
Çıkış voltajı: ............. 0-30 V ayarlanabilir
Çıkış akımı: ............. 2 mA-3 A ayarlanabilir
Çıkış voltajı ripıl oranı: .% 0.01 maximum
ÖZELLİKLERİ
- Düşük boyutlar, kolar montaj, basit kullanım
- Çıkış voltajı ayarlanabilir.
- Çıkış akımı sınırlanabilir.
- Beslediği cihazı maksimum korumaya alır.
ÇALIŞMA ŞEKLİ
Girişte 24/3 A lik bir indirici trafo vardır. 24 v Devrenin 1 ve 2 uçlarına bağlanır. Trafodan çıkan AC voltajı D1-D4 köprü diyodunda doğrultulur. Köprüden gelen DC gerilim C1 ve R1 den oluşan filtrede düzgünleştirilir. Devrede değişken geribesleme düzeneği yerine çıkış voltajının kontrolü için referans voltajı olarak kullanılan sabit kazanç yükselteci vardır. Referans voltajı U1 in çıkışında üretilir. Devre şöyle çalışmaktadır : D8 diyodu zener 5.6 V luk bir zener diyodudur ve burada 0 sıcaklık akımında çalışır. U1 in çıkış voltajı D8 diyodu çalışana kadar yükselmeye başlar. Bu durumda devere stabilize lur ve R5 direnci uçlarında 5.6 V görünür.Op-amp a ait non-inverting girişinden geçen akımın miktarı önemsizdir. Fakat bu akım R5 ve R6 dirençleri üzerinden de geçmektedir. Bu dirençlerin değerleri aynı olduğundan bu iki direncin uçları arasındaki voltaj herbirinin üzerindeki voltajın 2 katıdır. Böylece U1 çıkışındaki (pin 6) voltaj zener voltajının 2 katı, yani 11.2 V dur. U2 entegre devresi A=(R11+R12)/R11 formülüne göre sabit 3 X yükseltme faktörüne sahiptrir ve 11.2 voltluk referans voltajını yaklaşık 33 volta yükseltir. RV! Trimeri ve R10 direnci çıkış voltajı limitlerini ayarlamaya yarar ve böylece voltaj 0 V a kadar düşürülebilir.
Devrenin diğer bir avantajı da sabit çıkış voltajında maksimum çıkış akımını verebilmesidir. Bunu sağlamak için devre yüke seri bağlı olab R7 direnci üzerinde düşen voltajı algılamaktadır. Bu fonksiyondan sorumlu olan IC U3 tür. U3 ün inverting girişi R21 üzerinden 0 V a biaslanmıştır. Aynı zamanda aynı IC nin non-inverting girişi P2 aracılığı ile herhangi bir voltaja ayarlanabilir. Örneğin birkaç voltluk bir çıkış voltajı ele alalım. IC nin girişi 1 Volt ta tutulacak şekilde P2 ayarlanır. Eğer yük artarsa çıkış voltajı devrenin voltaj yükseltici bölümü tarafından sabit tutulur ve yükle seri durumda bulunan R7 nin varlığı düşük değerde olması ve voltaj kontrol devresinin geribesleme döngüsü dışında olması sebebiyle ihmal edilebilir bir etkiye sahiptir. Yük sabit tutulduğu ve voltaj değişmediği sürece devre kararlı durumdadır. Eğer yük artarsa ve böylece R7 üzerindeki voltaj düşümü 1 V un üzerine çıkarsa IC3 devreye girer ve devre sabit akım modunda çalışmaya döner. U3 ün çıkışı D9 aracılığı ile U2 nin non-inverting girişine akuple edilmiştir. U2 voltaj kontrolundan sorumludur. R7 uçları arasındaki voltaj kontrol edilir ve önceden ayarlamış olduğumuz (Örneğimizde 1 Volt) voltajın üzerine çıkmasına müsade edilmez. Çıkış akımı sabit tutulur ve akım limitini 0 mA hassasiyetinde sabit tutmak mümkündür. C8 kapasitörü devrenin kararlılığını artırmak için kullanılmaktadır. Q3 transistörü akım limiti aşıldığında uyarı maksadı ile LED in çalışması için kullanılmıştır. Çıkış voltajının kontrolunun 0 Volta kadar kontrolunun U2 tarafından sağlanabilmesi için bir negatif besleme barasına ihtiyaç vardır ve bu da C2 ve C3 çevresindeki devre tarafından sağlanmaktadır. Aynı negatif besleme U3 tarafından da kullanılmaktadır. U1 sabit şartlar altında çalışırken regüle edilmemiş pozitif besleme barasından ve şaseden de beslenerek çalışabilir. Negatif besleme barası R3 ve D7 tarafından stabilize edilen basit bir voltaj pompası tarafından üretilir. Negatif besleme barası bozulur bozulmaz Q1 tüm sürücüyü çıkış seviyesine çeker. Bu devreyi ve devreye bağlı cihazı korumak için çıkış voltajını AC kesilir kesilmez 0 a getirir. Normal çalışma sırasında Q1 R14 tarafından devre dışı bırakılır fakat negatif besleme barası bozulduğunda tranzistör çalışmaya başlar ve U2 nin çıkışını 0 a getirir. Entegre dahili bir korumaya sahiptir ve bu nedenle hasar görmez. Bu güç kaynağının çıkışı emniyetli olduğundan deneylerde kullanılmasında büyük avantajları vardır.
MALZEME LİSTESİ
R1 = 2,2 KOhm 1W
R2 = 82 Ohm 1/4W
R3 = 220 Ohm 1/4W
R4 = 4,7 KOhm 1/4W
R5, R6, R13, R20, R21 = 10 KOhm 1/4W
R7 = 0,47 Ohm 5W
R8, R11 = 27 KOhm 1/4W
R9, R19 = 2,2 KOhm 1/4W
R10 = 270 KOhm 1/4W
R12, R18 = 56KOhm 1/4W
R14 = 1,5 KOhm 1/4W
R15, R16 = 1 KOhm 1/4W
R17 = 33 Ohm 1/4W
R22 = 3,9 KOhm 1/4W
RV1 = 100K trimmer
P1, P2 = 10KOhm linear pontesiometer
C1 = 3300 uF/50V electrolytic
C2, C3 = 47uF/50V electrolytic
C4 = 100nF polyester
C5 = 200nF polyester
C6 = 100pF ceramic
C7 = 10uF/50V electrolytic
C8 = 330pF ceramic
C9 = 100pF ceramic
D1, D2, D3, D4 = 1N5402,3,4 diode 2A - RAX GI837U
D5, D6 = 1N4148
D7, D8 = 5,6V Zener D9, D10 = 1N4148
D11 = 1N4001 diode 1A
Q1 = BC548, NPN transistor or BC547
Q2 = 2N2219 NPN transistor
Q3 = BC557, PNP transistor or BC327
Q4 = 2N3055 NPN power transistor
U1, U2, U3 = TL081, operational amplifier
D12 = LED diode
Son düzenleyen: Moderatör: