İnternet ve bilgisayar sektöründe kullanılan belli başlı terimlerin açıklamaları alfabetik sıraya göre bu kısımda verilmiştir. Bu terimleri inceledikten sonra anlamlarını unutabilirsiniz. Şu unutulmamalıdır ki, bu terimleri kullandıkça anlamlarını daha iyi kavrayacaksınız. Karşılığını bulamadığınız terimler için www.tdk.gov.tr adresinden bilgisayar terimleri kısmına bakabilirsiniz.
2ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) : Asimetrik Sayısal Abone Hattıdır. Var olan telefon hatları üzerinden yüksek bant genişliğinde sayısal verilerin iletilmesini sağlayan teknolojidir. Çevirmeli telefon servislerinden farklı olarak sürekli bir bağlantı sağlar. ADSL, aynı hat üzerinden analog (ses) bilgilerin iletilmesine de izin verir.
2Agent : Ajan. İnternette bilgi toplayan bir programdır. Sizin olmadığınız zamanlarda da bazı servisleri periyodik olarak yerine getirebilir. Verdiğiniz parametrelere göre ilgilendiğiniz bilgileri toplar, bunları günlük veya belirlediğiniz periyotlarda size sunar.
2Anti-virüs Yazılımı: Bilgisayarınızın disklerinde bilinen veya potansiyel virüsleri arayıp bulan ve yok eden bir program türüdür.
2Applet : Küçük bir uygulama programıdır. Java diliyle oluşturulur ve bir HTML sayfasına yerleştirilir.
2Bandwidth : Bant genişliğidir. Bir ağ kablosunun taşıyabileceği maksimum veri miktarı, bps (bit per second) birimi ile ölçülür.
2Baud : Saniyede iletilen işaret sayısını gösteren işaret hızı birimidir. Her bir işaret elemanı 1 bit'le gösterilirse, baud yerine bps (bit per second - saniyedeki bit sayısı) de kullanılabilir.
2Bit rate : Bit hızıdır. Sayısal iletişimde, bir iletişim ağının belirli bir noktasından saniyede geçen bit sayısını gösterir. Veri transfer hızı da denir.
2Bluetooth : Mobil telefonların, bilgisayarların ve diğer mobil cihazların birbirleriyle, ev ve iş yerlerindeki kısa dalga kablosuz bağlantıları kullanan telefon ve bilgisayarlarla kolaylıkla bağlantı kurabilmelerini sağlayan donanımdır.
2Broadcast : Yayın. Genelde birşeyi bütün yönlere aynı anda yöneltme anlamındadır. Radyo veya televizyon yayını, alıcısını doğru işaret kanalına ayarlayan herkesin alabileceği radyo dalgaları üzerinden yapılan bir iletimdir. Bazen bütün üyelere gönderilen e-mail'ler için de kullanılır. İletişimde bir ağ üzerindeki bütün noktalara veri paketi gönderimi için kullanılır.
2Browser : Web'de yayınlanan bilgiyi aramak için kullanılan bir yazılımdır. En çok kullanılanları; MS Internet Explorer, Netscape, Opera vb.’dir.
2Cable modem : Kablo modemdir. PC'nizi yerel kablolu TV hattına bağlamanızı ve veriyi 1,5 Mbps hızında almanızı sağlayan cihazdır.2
Category 5 cabling : Kategori 5 kablolamasıdır. Standart UTP kablolamanın beş derecesinden biridir.
2Client/server : İstemci/sunucu. İki bilgisayar programı arasındaki ilişkiyi tanımlıyor. Programlardan biri (istemci), talebini yerine getirecek olan programdan (sunucu), bir servis talebinde bulunur. Bir ağ üzerinde istemci/sunucu modeli, farklı yerlere dağıtılmış programlar arasında uygun bir iletişim yolu sağlar.
2Clock speed : Saat hızı. Bir bilgisayarda, işlemcinin çalışma temposunu ayarlayan bir osilatör tarafından saniyede üretilen darbe sayısıdır. Genellikle MHz (megahertz veya saniyede milyon darbe) olarak ölçülür.
2Coaxial cable : Kablolu TV bağlantılarında, Ethernet veya diğer tipteki yerel alan ağlarında kullanılan kablodur.
2Codec : 1) (coder-decoder) İletişimde, analog işaretleri sayısal bit serilerine ve sayısal işaretleri de analoga dönüştürmek için darbe kod modülasyonunu kullanan cihaz. 2) (Compression/decompression) Büyük dosya veya programları küçültmek için sıkıştıran ve daha sonra açan özel bir programdır.
2Coding : Kodlama. İkili işaretleri taşımak için kullanılan elektrik teknikleri.
2COM port : İletişim yuvası. Bilgisayarlarda dışardan modem gibi cihazların takıldığı yuvadır.
2Command : Komut. Kullanıcının bilgisayarın işletim sistemine veya bir uygulama programına, bir servisi uygulaması için verdiği özel emirdir.
2Compiler : Derleyici. Belirli bir programlama dilinde yazılmış komutları işleyen ve onları bilgisayar işlemcisinin kullanacağı bir formata dönüştüren özel bir programdır.
2Cookie : Bir Web sitesinin sabit diskinize yerleştirdiği bilgi. Daha sonra tekrar o siteyi ziyaret ettiğinizde bu bilgi sayesinde sizi hatırlayacaktır.
2Data rate : Veri hızı. Belirli bir sürede bir yerden başka bir yere iletilen sayısal veri miktarıdır.
2Decryption : Başkalarının okumasını engellemek amacıyla şifrelenen bilgilerin tekrar eski formatına dönüştürülmesidir.
2Dedicated line : Özel hat. Bir kullanıcının veya kurumun günün 24 saati kullanımına hazır olan, iki nokta arasındaki iletişim hattıdır.
2Default : Kullanıcı bir ayar parametresini veya herhangi bir değeri belirlemediği zaman, uygulamanın kullandığı daha önceden belirlenmiş sabit bir değer veya ayar parametresidir.
2Denial of service attack : İnternette, belirli servisleri almakta olan kullanıcıların bu servisleri alamama durumuna getirilmeleri. Danial of service (DoS) attack, bir bilgisayar sistemindeki dosyalara ve programlara da zarar verebilir.
2Destination adress : Hedef adres. Ağ üzerinde veriyi alan bir cihazın adresi.
2 Device driver : Cihaz sürücü. Bilgisayara takılmış belirli tipteki bir cihazı kontroleden program. Cihaz sürücüler, yazıcılar, ekranlar, CD-ROM okuyucular ve disket sürücü gibi cihazlar için kullanılır.
2Dial-up : Pek çok kullanıcının bir çok hatta sahip bir sistem üzerinden kurdukları telefon bağlantısı. Sınırlı bir süre için sürdürülür. Alternatifi, sürekli bir bağlantı sağlayan kiralık hat bağlantısıdır.
2Digital signature : Sayısal imza. Bir mesajı göndereni veya bir dokümanı hazırlayanı tespit etmek için kullanılan elektronik imzadır.
2Domain name system (DNS) : Alan ismi sistemi. İsimlerin IP (İnternet Protocol) adreslerine dönüştürülme yoludur.
2Download : İndirme. Bir dosyanın bir bilgisayardan diğerine iletilmesi. İnternette bir kullanıcının bir Web sitesinde bulunan bir dosyayı kendi bilgisayarına almasıdır.
2DSL (Digital Subscribe Line) : Normal telefon hatları üzerinden verilerin yüksek bant genişliklerinde iletilmesini sağlayan teknolojidir.
2e-business : e-iş. İşlerin İnternet üzerinde yönetimidir. Sadece mal alım satımını değil, müşterilere servis vermeyi ve iş ortakları ile birlikte çalışmayı da kapsar.
2e-commerce : Elektronik ticaret. İnternet üzerinden servis ve mal alım satımı işlemleri.
2e-mail : e-posta. İletişim kanalları kullanılarak bilgisayar üzerinden mesaj alışverişi. E-posta mesajları genel olarak metin formatındadır. Ancak grafik veya başka veri tiplerini mesajınıza iliştirip gönderebilirsiniz.
2Encoder : Sayısal ses teknolojisinde, wav ses dosyalarını MP3 dosya formatına dönüştüren programdır.
2Encryption : Veriyi, istenmeyen kişilerin anlayamayacakları bir biçime sokan özel bir algoritmanın uygulanmasıdır.
2Enterprise network: Kurumsal ağ. Bir kurumun ana noktalarını birbirine bağlayan ağ. WAN'dan farkı, kurumun kendi özel bir ağ olmasıdır.2Ethernet : En çok kullanılan yerel alan ağı teknolojisidir.
2FAQ (Frequently asked questions) : Sıkça sorulan sorular. İnternetin bir özelliği haline geldi. İnternet üzerinde çeşitli konularda sık sorulan sorulara verilen yanıtları içeren pek çok FAQ bölümü bulabilirsiniz.
2Fast Ethernet : IEEE 802.3u spesifikasyonuna dayanan Fast Ethernet, 10BaseT Ethernet spesifikasyonuna göre 10 kat fazla hız sağlar. Ayrıca çatı formatı, MAC mekanizmaları ve MTU gibi özellikleri de korur. Teorik olarak çıkış hızı toplam 100 Mbps'i bulur.
2File extensions : Dosya ekleri. Bir dosyanın formatını gösteren, dosya isminin devamında yer alan ekler.
2File formats : Dosya formatları. Kullandığınız her programda dosyalar belli formatlarda kaydedilir. O dosyaları tekrar açmak için ya aynı programı kullanmak ya da o formatı destekleyen başka bir program kullanmak gerekir.
2File transfer : Dosya transferi. Dosyaların bir ağ cihazından diğerine aktarılmasına izin veren ağ uygulamaları kategorisi.
2Filter : Filtre. 1) Programlamada, belirli kriterleri karşılaması beklenen giriş ve çıkışları kontrol etmek için kullanılan program. 2) İletişimde belirli tipte işaretlerin geçmesine izin veren cihazdır.
2Firewall : Özel ağ kaynaklarını diğer ağ kullanıcılarından korumak için, bir geçit sunucusuna yerleştirilen uygulama.
2FireWire : Apple'ın çeşitli cihazların bilgisayara bağlanabilmesi için geliştirdiği bir standart. 63 kadar cihaz tek bir kablo ile 400 Mbps transfer hızında bilgisayarlara bağlanabiliyor.
2Firmware : ROM'a yüklenmiş yazılım komutlarıdır.
2Forwarding : İletim. Ağ üzerindeki bir cihaz yoluyla bir çatıyı (frame) son hedefe doğru gönderme işlemidir.
2FTP (File Transfer Protocol) : İnternet üzerinde dosya alışverişini basitleştiren standart bir İnternet protokolüdür.
2Full Duplex : Gönderici ile alıcı istasyon arasında aynı anda veri transferini gerçekleştirme özelliği. Tam duplex 100BaseT, 200 Mbps'lik bir çıkış hızı sağlar (her bir yönde 100 Mbps). Fiberle kullanıldığında daha uzak mesafelere iletime de izin verir. Tam duplex'de bir 100BaseFX bağlantısı 2 km'ye ulaşabilir.
2Gbps : Saniyede 1 milyar bit. Veri iletim ortamının bant genişliği ölçüsü.
2Gigabit Ethernet : 1 Gbps hız sağlayan bir yerel ağ standardı. Çoğunlukla ağ omurgalarında kullanılır.
2Global Positioning System (GPS) : Küresel Konumlandırma Sistemi. Dünya etrafında 6 yörüngede izleyen 2005 yılı itibariyle 30 uydu ile dünya üzerindeki bir noktanın koordinatlarının belirlenmesini sağlayan sistemdir.
2GPRS (General Packet Radio Service) : Paketlere dayalı bir kablosuz iletişim sistemi. Mobil telefon ve bilgisayar kullanıcılarına 56 ile 114 Kbps'lik hızlar arasında İnternet'e sürekli bağlanma olanağı sağlıyor.
2GSM (Global System for Mobile communication) : Avrupa'da yaygın olarak kullanılan sayısal bir mobil telefon sistemi. 900 veya 1800 MHz hızlarında çalışıyor.
2Half-duplex : Veri iletiminin tek bir taşıyıcı üzerinden iki yönde ancak farklı zamanlarda yapıldığı durum.
şturduğu büyük ağdır.
2ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) : Asimetrik Sayısal Abone Hattıdır. Var olan telefon hatları üzerinden yüksek bant genişliğinde sayısal verilerin iletilmesini sağlayan teknolojidir. Çevirmeli telefon servislerinden farklı olarak sürekli bir bağlantı sağlar. ADSL, aynı hat üzerinden analog (ses) bilgilerin iletilmesine de izin verir.
2Agent : Ajan. İnternette bilgi toplayan bir programdır. Sizin olmadığınız zamanlarda da bazı servisleri periyodik olarak yerine getirebilir. Verdiğiniz parametrelere göre ilgilendiğiniz bilgileri toplar, bunları günlük veya belirlediğiniz periyotlarda size sunar.
2Anti-virüs Yazılımı: Bilgisayarınızın disklerinde bilinen veya potansiyel virüsleri arayıp bulan ve yok eden bir program türüdür.
2Applet : Küçük bir uygulama programıdır. Java diliyle oluşturulur ve bir HTML sayfasına yerleştirilir.
2Bandwidth : Bant genişliğidir. Bir ağ kablosunun taşıyabileceği maksimum veri miktarı, bps (bit per second) birimi ile ölçülür.
2Baud : Saniyede iletilen işaret sayısını gösteren işaret hızı birimidir. Her bir işaret elemanı 1 bit'le gösterilirse, baud yerine bps (bit per second - saniyedeki bit sayısı) de kullanılabilir.
2Bit rate : Bit hızıdır. Sayısal iletişimde, bir iletişim ağının belirli bir noktasından saniyede geçen bit sayısını gösterir. Veri transfer hızı da denir.
2Bluetooth : Mobil telefonların, bilgisayarların ve diğer mobil cihazların birbirleriyle, ev ve iş yerlerindeki kısa dalga kablosuz bağlantıları kullanan telefon ve bilgisayarlarla kolaylıkla bağlantı kurabilmelerini sağlayan donanımdır.
2Broadcast : Yayın. Genelde birşeyi bütün yönlere aynı anda yöneltme anlamındadır. Radyo veya televizyon yayını, alıcısını doğru işaret kanalına ayarlayan herkesin alabileceği radyo dalgaları üzerinden yapılan bir iletimdir. Bazen bütün üyelere gönderilen e-mail'ler için de kullanılır. İletişimde bir ağ üzerindeki bütün noktalara veri paketi gönderimi için kullanılır.
2Browser : Web'de yayınlanan bilgiyi aramak için kullanılan bir yazılımdır. En çok kullanılanları; MS Internet Explorer, Netscape, Opera vb.’dir.
2Cable modem : Kablo modemdir. PC'nizi yerel kablolu TV hattına bağlamanızı ve veriyi 1,5 Mbps hızında almanızı sağlayan cihazdır.2
Category 5 cabling : Kategori 5 kablolamasıdır. Standart UTP kablolamanın beş derecesinden biridir.
2Client/server : İstemci/sunucu. İki bilgisayar programı arasındaki ilişkiyi tanımlıyor. Programlardan biri (istemci), talebini yerine getirecek olan programdan (sunucu), bir servis talebinde bulunur. Bir ağ üzerinde istemci/sunucu modeli, farklı yerlere dağıtılmış programlar arasında uygun bir iletişim yolu sağlar.
2Clock speed : Saat hızı. Bir bilgisayarda, işlemcinin çalışma temposunu ayarlayan bir osilatör tarafından saniyede üretilen darbe sayısıdır. Genellikle MHz (megahertz veya saniyede milyon darbe) olarak ölçülür.
2Coaxial cable : Kablolu TV bağlantılarında, Ethernet veya diğer tipteki yerel alan ağlarında kullanılan kablodur.
2Codec : 1) (coder-decoder) İletişimde, analog işaretleri sayısal bit serilerine ve sayısal işaretleri de analoga dönüştürmek için darbe kod modülasyonunu kullanan cihaz. 2) (Compression/decompression) Büyük dosya veya programları küçültmek için sıkıştıran ve daha sonra açan özel bir programdır.
2Coding : Kodlama. İkili işaretleri taşımak için kullanılan elektrik teknikleri.
2COM port : İletişim yuvası. Bilgisayarlarda dışardan modem gibi cihazların takıldığı yuvadır.
2Command : Komut. Kullanıcının bilgisayarın işletim sistemine veya bir uygulama programına, bir servisi uygulaması için verdiği özel emirdir.
2Compiler : Derleyici. Belirli bir programlama dilinde yazılmış komutları işleyen ve onları bilgisayar işlemcisinin kullanacağı bir formata dönüştüren özel bir programdır.
2Cookie : Bir Web sitesinin sabit diskinize yerleştirdiği bilgi. Daha sonra tekrar o siteyi ziyaret ettiğinizde bu bilgi sayesinde sizi hatırlayacaktır.
2Data rate : Veri hızı. Belirli bir sürede bir yerden başka bir yere iletilen sayısal veri miktarıdır.
2Decryption : Başkalarının okumasını engellemek amacıyla şifrelenen bilgilerin tekrar eski formatına dönüştürülmesidir.
2Dedicated line : Özel hat. Bir kullanıcının veya kurumun günün 24 saati kullanımına hazır olan, iki nokta arasındaki iletişim hattıdır.
2Default : Kullanıcı bir ayar parametresini veya herhangi bir değeri belirlemediği zaman, uygulamanın kullandığı daha önceden belirlenmiş sabit bir değer veya ayar parametresidir.
2Denial of service attack : İnternette, belirli servisleri almakta olan kullanıcıların bu servisleri alamama durumuna getirilmeleri. Danial of service (DoS) attack, bir bilgisayar sistemindeki dosyalara ve programlara da zarar verebilir.
2Destination adress : Hedef adres. Ağ üzerinde veriyi alan bir cihazın adresi.
2 Device driver : Cihaz sürücü. Bilgisayara takılmış belirli tipteki bir cihazı kontroleden program. Cihaz sürücüler, yazıcılar, ekranlar, CD-ROM okuyucular ve disket sürücü gibi cihazlar için kullanılır.
2Dial-up : Pek çok kullanıcının bir çok hatta sahip bir sistem üzerinden kurdukları telefon bağlantısı. Sınırlı bir süre için sürdürülür. Alternatifi, sürekli bir bağlantı sağlayan kiralık hat bağlantısıdır.
2Digital signature : Sayısal imza. Bir mesajı göndereni veya bir dokümanı hazırlayanı tespit etmek için kullanılan elektronik imzadır.
2Domain name system (DNS) : Alan ismi sistemi. İsimlerin IP (İnternet Protocol) adreslerine dönüştürülme yoludur.
2Download : İndirme. Bir dosyanın bir bilgisayardan diğerine iletilmesi. İnternette bir kullanıcının bir Web sitesinde bulunan bir dosyayı kendi bilgisayarına almasıdır.
2DSL (Digital Subscribe Line) : Normal telefon hatları üzerinden verilerin yüksek bant genişliklerinde iletilmesini sağlayan teknolojidir.
2e-business : e-iş. İşlerin İnternet üzerinde yönetimidir. Sadece mal alım satımını değil, müşterilere servis vermeyi ve iş ortakları ile birlikte çalışmayı da kapsar.
2e-commerce : Elektronik ticaret. İnternet üzerinden servis ve mal alım satımı işlemleri.
2e-mail : e-posta. İletişim kanalları kullanılarak bilgisayar üzerinden mesaj alışverişi. E-posta mesajları genel olarak metin formatındadır. Ancak grafik veya başka veri tiplerini mesajınıza iliştirip gönderebilirsiniz.
2Encoder : Sayısal ses teknolojisinde, wav ses dosyalarını MP3 dosya formatına dönüştüren programdır.
2Encryption : Veriyi, istenmeyen kişilerin anlayamayacakları bir biçime sokan özel bir algoritmanın uygulanmasıdır.
2Enterprise network: Kurumsal ağ. Bir kurumun ana noktalarını birbirine bağlayan ağ. WAN'dan farkı, kurumun kendi özel bir ağ olmasıdır.2Ethernet : En çok kullanılan yerel alan ağı teknolojisidir.
2FAQ (Frequently asked questions) : Sıkça sorulan sorular. İnternetin bir özelliği haline geldi. İnternet üzerinde çeşitli konularda sık sorulan sorulara verilen yanıtları içeren pek çok FAQ bölümü bulabilirsiniz.
2Fast Ethernet : IEEE 802.3u spesifikasyonuna dayanan Fast Ethernet, 10BaseT Ethernet spesifikasyonuna göre 10 kat fazla hız sağlar. Ayrıca çatı formatı, MAC mekanizmaları ve MTU gibi özellikleri de korur. Teorik olarak çıkış hızı toplam 100 Mbps'i bulur.
2File extensions : Dosya ekleri. Bir dosyanın formatını gösteren, dosya isminin devamında yer alan ekler.
2File formats : Dosya formatları. Kullandığınız her programda dosyalar belli formatlarda kaydedilir. O dosyaları tekrar açmak için ya aynı programı kullanmak ya da o formatı destekleyen başka bir program kullanmak gerekir.
2File transfer : Dosya transferi. Dosyaların bir ağ cihazından diğerine aktarılmasına izin veren ağ uygulamaları kategorisi.
2Filter : Filtre. 1) Programlamada, belirli kriterleri karşılaması beklenen giriş ve çıkışları kontrol etmek için kullanılan program. 2) İletişimde belirli tipte işaretlerin geçmesine izin veren cihazdır.
2Firewall : Özel ağ kaynaklarını diğer ağ kullanıcılarından korumak için, bir geçit sunucusuna yerleştirilen uygulama.
2FireWire : Apple'ın çeşitli cihazların bilgisayara bağlanabilmesi için geliştirdiği bir standart. 63 kadar cihaz tek bir kablo ile 400 Mbps transfer hızında bilgisayarlara bağlanabiliyor.
2Firmware : ROM'a yüklenmiş yazılım komutlarıdır.
2Forwarding : İletim. Ağ üzerindeki bir cihaz yoluyla bir çatıyı (frame) son hedefe doğru gönderme işlemidir.
2FTP (File Transfer Protocol) : İnternet üzerinde dosya alışverişini basitleştiren standart bir İnternet protokolüdür.
2Full Duplex : Gönderici ile alıcı istasyon arasında aynı anda veri transferini gerçekleştirme özelliği. Tam duplex 100BaseT, 200 Mbps'lik bir çıkış hızı sağlar (her bir yönde 100 Mbps). Fiberle kullanıldığında daha uzak mesafelere iletime de izin verir. Tam duplex'de bir 100BaseFX bağlantısı 2 km'ye ulaşabilir.
2Gbps : Saniyede 1 milyar bit. Veri iletim ortamının bant genişliği ölçüsü.
2Gigabit Ethernet : 1 Gbps hız sağlayan bir yerel ağ standardı. Çoğunlukla ağ omurgalarında kullanılır.
2Global Positioning System (GPS) : Küresel Konumlandırma Sistemi. Dünya etrafında 6 yörüngede izleyen 2005 yılı itibariyle 30 uydu ile dünya üzerindeki bir noktanın koordinatlarının belirlenmesini sağlayan sistemdir.
2GPRS (General Packet Radio Service) : Paketlere dayalı bir kablosuz iletişim sistemi. Mobil telefon ve bilgisayar kullanıcılarına 56 ile 114 Kbps'lik hızlar arasında İnternet'e sürekli bağlanma olanağı sağlıyor.
2GSM (Global System for Mobile communication) : Avrupa'da yaygın olarak kullanılan sayısal bir mobil telefon sistemi. 900 veya 1800 MHz hızlarında çalışıyor.
2Half-duplex : Veri iletiminin tek bir taşıyıcı üzerinden iki yönde ancak farklı zamanlarda yapıldığı durum.
şturduğu büyük ağdır.