12 Volt Akü Şarj Cihazı Devresi

12 Volt Akü Şarj Cihazı Devresi

 

Devre 12 Volt 4 Ah ve 12 Volt 7 Ah kuru aküler için düşünülmüştür.

Bu devre, çıkış akımı sınırlandırılmış bir gerilim regulatörüdür. Doldurma (şarj) akımı 600 mA – 700 mA arasında olup 12 Volt 4 Ah yada 12 Volt 7 Ah lik akülerinizi şarj edebilirsiniz. Çıkış gerilimini 13,5 veya 13,8 Volt a ayarlayıp, aküye sürekli bağlı tutabilirsiniz. ( PC UPS aküleri ve elektrikli bisiklet aküleri aynı mantıkla doldurulmaktadır.)

Vout = 13,8 Volt için R3, üç direncin paralel bağlanması ile elde edilmiştir. R3 için 4K7, 4K7, 47K dirençleri paralel bağlanarak kullanıldığında, çıkış gerilimi yaklaşık 13,8 Volt elde edilir. LM317, yalıtılarak soğutucuya bağlanmalıdır, soğutma için eski işlemci soğucuları kullanılabilir.

 

devre açıklaması:LM338, ayarlanabilir gerilim regülatörüdür. Akü devre çıkışına bağlandıktan sonra “BAŞLAT” tuşuna basılarak LM301’in çıkış ofset gerilimi sıfırlanır. Akü zayıfsa devre çıkışı yüklenir.OP-AMP’ ın (-) ucundaki gerilim, (+) girişindeki gerilimden küçüktür. Karşılaştırıcı olarak çalışan OP-AMP’ ın çıkışı pozitif olur. D2 diyotu ve dolayısı ile 2N2905 kesimdedir.LED sönüktür. Şarj işlemi bittiğinde, devre çıkışı artık yüklenmez. Çıkış gerilimi yükselir. OP-AMP’ ın (-) girişindeki gerilim, (+) girişindeki gerilimden büyük olacağı için karşılaştırıcı çıkışı şase potansiyelinde olur. D2 diyotu ve transistör iletime geçerler. LED yanar ve şarjın tamamlandığını gösterir.

 

IC : LM317 Gerilim regulatoru (soğutucuya bağlanacak - işlemci soğutucusu gibi bir şey yeterli-)
R1 : 220 ohm (0,25 watt)
R2 : 100 ohm (0,25 watt)
R3 : 1 ohm (1 watt)
P : Çok turlu trimpot 2K2 -2,2 kilo ohm-
Adaptor : Güç kaynağı olarak 16 volt (25 volta kadar olabilir) ve 1 amper akım verebilen DC adaptor. (Tercihen 17 Volt)

Çalıştırma ve ayar :
Devreyi kurun,
çıkışa hiçbir şey bağlamadan çıkış gerilimini P ile 13,5 volt a ayarlayın.
sonra
bir ampermetre ile çıkışı kısadevre edin ve ampermetrede 600 mA civarında bir akımı okuyun.(akım sınırlama)
Devrenin vereceğı akımı R3 direnci belirler.
Formülü I = 0,6 / R3 tür.
0,6 , BC638 un Vbe -beyz emiter gerilimi- dir.

Önerim, P trimpotunun yerine aynı değere denk direnç kullanılmasıdır, paralel dirençlerle bu sağlanabilir.
Sabit dirençlerle devre daha güvenli olacaktır.

Çalışması:
akü şarj akımı,
transistorun beyzinde bulunan 1 ohm 1 watt lık direnç üzerinden geçer,
bu dirençte, şarj akımına bağlı olarak V=IxR değerince bir gerilim düşer,
bu gerilim,
tr nin doyma sınırı olan 0,6 volt a yükseldiğinde,
tr, artık tam iletimdedir ve LM317 nın ADJ ucun şaseye çeker ve çıkış gerilimini düşürür,
çıkış gerilimin düşmesi ise şarj akımının düşmesine neden olur,
bu ise, R3 teki gerimin düşmesi demek olduğundan,
bu defa tr, kesime girmeye başlar,
bunun da anlamı, ADJ ucundaki gerimin yükselmesi demektir,
bu sefer de çıkış gerilimi tekrar yükselmeye başlar..............................

Bunlar anlık olaylar olup şarj akımı sabit kalır.

Devre, akü dolduğunda şarjı kesiyormu ?
Akü sağlıklı olmak şartı ile,
dolduğunda, akü gerilimi 13,5 volt olacağından artık akım çekmez olacak ve sarj işlemi
bitecektir.

Akü, sürekli bu devreye bağlı kalabilir, tıpkı UPS deki gibi.
Devreyi kullanmaktayım, yapacaklara şimdiden başarılar.

Başka neler şarj edilebilir ?
Devrenin çıkış gerilimini 6,75 Volt a ayarlayarak 6 Volt 4Ah kuru akuleride şarj edebilirsiniz.

Lityum İyon pillerde şarj edilebilirmi ?
çıkış gerilimi 4,2 Volt a ayarlanırsa tek hücre Lion pili,
8,4 Volt a ayarlanırsa seri iki hücre Lion pili şarj edebilirsiniz.

NiCd ve NiMh piller şarj edilebilirmi ?
Devre, dolma anını anlayamadığı için bu pilleri şarj etmeye uygun değildir.

 

farklı bir devre daha